တခ်ိန္တုန္းက…။
ျဖဴစင္တဲ့ ဘ၀ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္။
အခုေတာ့ အေရာင္ေတြ စြန္းလို႔။
အရာရာ ေျပာင္းလဲ့ခဲ့ဲၿပီေကာ…။
မနာပတာရာပရိ၀ါရိေတာ ေသာ၊
နိသာကေရာ ဒိပၸတိ အႏၶကာေရ။
သိေနဟဇုဏွာယ.ထ စုမၺိတာနံ၊
အ၀ႆုတာနံ ဟဒေယာ သုဖုေလႅာ။
လျပည့္၀န္း
ၾကယ္စင္ေတြ ၀န္းလို႔ ရံလို႔
အေမွာင္ထဲမွာ လင္းလို႔ လက္လို႔
အခ်စ္လေရာင္ျခည္က နမ္းလို႔ ႐ႈိက္လို႔
တမ္းတမ္းစြဲေနသူတို႔ ႏွလံုးသားၾကာပြင့္ လန္းလို႔ စြင့္လို႔…။
Tuesday, October 14, 2008
သမုဒယ, လျပည့္ညႏွင့္ အတၱအဘိဓမၼာ
Thursday, October 2, 2008
မဇၥၽိမမွ သႏၲိသုခသို႔
အစြန္းေရာက္လမ္းေၾကာင္းေတြ ေ႐ွာင္႐ွားလို႔ မဇၥၽိမလမ္းစဥ္အတိုင္း ေလွ်ာက္လွမ္းၾကမယ့္ ေျခလွမ္းေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပန္းတိုင္ကို ေ႐ွ႕႐ႈေနတယ္ဆိုရင္ မွားမယ္မထင္ပါဘူး။
ဗီယက္နမ္ ဇင္ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္Thich Nhat Hanhအေၾကာင္းကို မႏွစ္က စသိခဲ့ရတယ္။ Engaged Buddhism in the Westစာအုပ္ကို Book reviewေရးရင္းနဲ႔ သူ႔အေၾကာင္းတေစ့တေစာင္း ဖတ္ျဖစ္ခဲ့တာ။ ဒီႏွစ္ ဒီေန႔ ဒီေနရာမွာ သူ႔ေျခလွမ္းေနာက္က ထပ္ၾကပ္မကြာ လိုက္ခြင့္ရလိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ခဲ့မိဘူး။
အိႏၵိယပါလီမန္ေ႐ွ႕ကေန အိႏၵိယဂိတ္အထိ ရာဂ်ပတ္လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ၿငိမ္သက္ၿငိမ္းေအးစြာ ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ၾကတဲ့ ေျခလွမ္းမ်ားကို Thich Nhat Hanhက ဒီလို ႐ႈျမင္တယ္…
It is truly a miracle to walk on this earth. As you breathe in and out you can remind yourself: “Every step is a miracle.”
After a while you will begin to feel that you have more than enough conditions for happiness right now. You will see how happy you are to be able to walk, to be able to see the blue sky and hear the song of the birds and you can remind yourself: “Every step is happiness.”
If you have any suffering in your body or mind you will discover that walking peacefully like this has the power of healing and you can remind yourself: “Every step is healing.”
Gradually your mental states and physiological state begin to transform, becoming more and more positive and you can remind yourself: “Every step is transforming.”
မဟတၱမဂႏၵီရဲ႕ ေမြးေန႔မွာ ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့တဲ့ လမ္းခရီးအတြက္ကိုလည္း သူက ဒီလို ဆိုပါတယ္…
Today we shall enjoy walking as a continuation of the Mahatma and if we succeed today we shall walk as his continuation every day.
Dalia Lamaက သူနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီလို မိန္႔ႃမြက္ခဲ့ဘူးတယ္..
Thich Nhah Hanh shows us the connection between personal inner peace, and peace on earth.
Friday, September 26, 2008
ငါ့ေသြး ငါ့သကၤန္း ငါ့ေဗာဓိေညာင္႐ြက္
ေလာဟိတာနိ ရတၱာနိ။
တထာ စီ၀ရာနိ။
တထာ ေဗာဓိေယာ။
ေသြးတို႔ ရဲရဲနီ…
သကၤန္းတို႔ ရဲရဲနီ…
ေဗာဓိေညာင္႐ြက္တို႔ ရဲရဲနီ…။
Tuesday, September 9, 2008
ဤသည့္စားဖြယ္
“စားၾကမယ္ေဟ့ေကာင္းေကာင္း”တဲ့။ ဘာအတြက္ စားမွာလဲ။ စားဖို႔ ႐ွင္သန္ေနတာလား။ ႐ွင္သန္ဖို႔ စားေနတာလား။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ စားေသာက္ျခင္းအတတ္ပညာက ဒီလို…
ဣတိ ပုရာဏၪၥ ေ၀ဒနံ ပဋိဟခၤါမိ၊ န၀ၪၥ ေ၀ဒနံ န ဥပၸါေဒႆာမိ။
ေ၀ဒနာအေဟာင္းကိုလည္း ပယ္ေဖ်ာက္ပါအံ့။ ေ၀ဒနာအသစ္ကိုလည္း မျဖစ္ေစပါအံ့။
အာဟာရနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မွတ္မွတ္ရရျဖစ္မိတဲ့ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကို ဆရာႀကီးေ႐ႊဥေဒါင္းရဲ႕ တသက္တာမွတ္တမ္းႏွင့္ အေတြးအေခၚမ်ားစာအုပ္ထဲက ကူးယူေဖာ္ျပလိုက္တယ္။ တိုင္းသားျပည္သူ ေပးလွဴတဲ့ ေဘာဇဥ္ကို အလဟႆမျဖစ္ေအာင္ သံုးစြဲတဲ့ ေ႐ႊ၀ါေရာင္နိမိတ္ပံုတစ္ခုပါ…။
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ
သူရိယတိုက္၌ သိကၽြမ္းရေသာ ပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္မ်ားအေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပရာတြင္ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမအေၾကာင္းကိုလည္း ေဖာ္ျပရန္ လိုေပလိမ့္မည္။ သူရိယတိုက္သို႔ ကၽြႏု္ပ္ ေရာက္ၿပီးေနာက္ မ်ားမၾကာမီအတြင္း ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမသည္ ကၽြႏု္ပ္၏ စားပြဲသိို႔ လာ၍ထိုင္ေလ့႐ွိ၏။ ဆရာေတာ္သည္ ကၽြႏု္ပ္၏ ၀တၳဳမ်ား ဖတ္ေလ့႐ွိသူျဖစ္ရာ ကၽြႏု္ပ္အား (ဦးဘေဖ၊ ဦးလွေဖတို႔မွတပါး) တိုက္သားမ်ားအနက္တြင္ စိတ္၀င္အစားဆံုးတစ္ေယာက္ ျဖစ္ဟန္႐ွိ၏။ ဆရာေတာ္သည္ အိႏၵိယျပည္ႏွင့္ ျမန္မာျပည္တို႔ကို ေခါက္တံု႔ေခါက္ျပန္ ကူးသန္းသြားလာေနေသာ ႏိုင္ငံေရးဘုန္းႀကီးတပါးျဖစ္ျခင္း၊ ရခိုင္သားျဖစ္သည္ ဆိုျခင္းမွတပါး ကၽြႏု္ပ္ ဘာမွမသိေခ်။ ကၽြႏု္ပ္မွာ ထိုစဥ္က စာေပမွတပါး ႏိုင္ငံေရး၌ စိတ္၀င္စားျခင္း မ႐ွိေသးသည္ျဖစ္၍ ဆရာေတာ္အေပၚ၌ အထင္လည္းမႀကီး၊ စိတ္၀င္စားမႈလည္း နည္းပါးလွသည္။ ကၽြႏု္ပ္သည္ သူရိယတတိုက္လံုးတြင္ (မဂၢဇင္းအယ္ဒီတာ အျဖစ္ႏွင့္) အလုပ္အေခ်ာင္ဆံုးေသာ စာဖတ္သူတေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ဘူးရာ ဆရာေတာ္သည္ ကၽြႏု္ပ္အလုပ္ေခ်ာင္ျခင္းကို သိသည္တေၾကာင္း၊ ၀တၳဳ၀ါသနာပါ၍ ကၽြႏု္ပ္အား ၀တၳဳေရးသမားတေယာက္အေနျဖင့္ ခင္မင္ေလးစားသည္တေၾကာင္းေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္၏ စားပြဲတြင္ အၾကာႀကီးထိုင္ကာ စကားေျပာေလ့႐ွိ၏။ ကၽြႏု္ပ္ကမူ စာဖတ္ပ်က္သည္ဆိုကာ ဆရာေတာ္အား အသာတၾကည္ေျပာ၍မရလွ်င္ ေငါက္၍ပင္ ထုတ္ခဲ့မိဘူးပါသည္။
ထိုစဥ္က ဆရာေတာ္သည္ ဘယ္ဆီမွာ ဆြမ္းဘုမ္းေပးသည္မသိ၊ ညဥ့္အခ်ိန္မ်ားတြင္မူကား သူရိယတိုက္၌ပင္ က်ိန္းစက္သည္ဟူ ကၽြႏု္ပ္ သိရ၏။ ကၽြႏု္ပ္၏ မ်က္စိ၌ ဆရာေတာ္သည္ ဘုန္းႀကီး “ဂ်ပိုး”ထဲက ထင္မိသည္ႏွင့္ ေငါက္၍ ထုတ္မိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ “တပည့္ေတာ္တို႔က ကိုယ္ေတာ္တို႔လို လူအားမဟုတ္ပါဘူး ဘုရား၊ လုပ္ႏိုင္မွ စားရတဲ့လူေတြပါ၊ အ႐ွင္ဘုရားလို ေလမပန္းအားပါဘူး ဘုရား” စသည္မ်ားျဖင့္ ႏွင္ထုတ္ခဲ့မိဘူးပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဆရာေတာ္သည္ ဤမွ်ျဖင့္လည္း မနာတတ္၊ ဤထက္ ၾကမ္းၾကမ္း ေလွ်ာက္၍လည္း မနာတတ္၊ ႏွင္ထုတ္သည့္အခိုက္တြင္ ခဏတျဖဳတ္ ထသြား၍ ေတာ္ေတာ္ၾကာလွ်င္ စပ္ၿဖဲစပ္ၿဖဲႏွင့္ ေရာက္လာျပန္ပါေတာ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျမန္မာျပည္၌ ဟုမၼ႐ူး တစခန္းထလာေသာ အခ်ိန္တြင္မူကား ကၽြႏု္ပ္သည္ အလြတ္တန္ခိုးႀကီးလ်က္႐ွိေသာ “ငယ္ေပါင္း”ဆရာေတာ္ဆို၍ ဖူးေတြ႕ရန္ ေရာက္သြားေသာအခါ အေစာင့္အၾကပ္ေတြ အထပ္ထပ္ ၀ိုင္းရံလ်က္႐ွိသည္ႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးအဆင့္ဆင့္ထံ ၀င္ခြင့္ေတာင္းၿပီးမွ ဆရာေတာ္ေ႐ွ႕ေမွာက္သို႔ ေရာက္ခဲ့ရျခင္းကို ႀကံဳခဲ့ရဘူးပါသည္။ ထိုအခါတြင္ ေ႐ွးယခင္က ႐ႈပ္သည္ထင္၍ စားပြဲမွ ႏွင္ထုတ္ခဲ့မိဖူးေသာ အျခင္းအရာကို သတိရမိသျဖင့္ ၿပံဳးခဲ့မိပါေသးသည္။ “ေဟ့ ေဖသိန္း၊ မင္းက ငါ့ကို ႐ႈပ္တယ္ဆို”ဟူေသာ မ်က္ႏွာထားမ်ိဳး ျပေခ်မည္ေလာဟု ကၽြႏု္ပ္ အကဲခတ္ေသးရာ ထိုအမူအရာမ်ိဳးကား ျပေတာ္မမူ႐ွာေပ။
အံၾသဖြယ္ ဘုန္းေပးႏိုင္ျခင္း
ကၽြႏု္ပ္သည္ ဆရာေတာ္အား ႏွင္ထုတ္မိခဲ့ဘူးေသာ္လည္း စင္စစ္မွာ ဆရာေတာ္ မႀကီးက်ယ္ေသးမီ အခ်ိန္ကပင္ ဆရာေတာ္၏ အခ်ိဳ႕ေသာ စိတ္ေနသေဘာထားမ်ားကို ၾကည္ညိဳရေကာင္းမွန္း သိသည္ႏွင့္ အိမ္သို႔ပင့္၍ ဆြမ္းႏွစ္ႀကိမ္ ေကၽြးဖူးပါသည္။ ဆြမ္းေကၽြးျခင္းကို လူသိေစလို၍ မဟုတ္၊ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ၏ ဘုန္းေပးပံု ထူးျခားျခင္းကို ေဖာ္ျပလိုေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ဆြမ္းႏွစ္ႀကိမ္ ေကၽြးဘူးသည့္အနက္ ပထမအႀကိမ္မွာ ဆြမ္းလိုက္ေသာဇလံုႀကီးႏွင့္ ဘုန္းေပး၍ တဇလံုလံုး အကုန္ခၽြတ္ျခင္းမွ်ေလာက္သာ ႐ွိသျဖင့္ စာမဖြဲ႕ေလာက္ပါ။ သို႔ရာတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ေကၽြးေသာ အခါ၌မူ ကၽြႏု္ပ္ကိုယ္တိုင္ တအံ့တၾသျဖစ္မိသည့္ႏွင့္ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမအေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိတ္၀င္စားမႈ ႐ွိသူမ်ားအဖို႔ ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။ ဒုတိယအႀကိမ္ ပင့္ေသာအခါတြင္ ဆရာေတာ္က “ငါ့မွာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ႐ွိတယ္။ ထမင္းလဲမစား၊ ဂ်ံဳလဲမစား၊ သားငါးသက္သက္သာ စားတယ္” ဟု အမိန္႔႐ွိလိုက္၏။
ကၽြႏု္ပ္သည္ ဆရာေတာ္၏ ဘုန္းေပးပံုအစြမ္းကို သိၿပီးျဖစ္၍ ေအာက္ပါစားစရာမ်ားကို ခ်က္ျပဳတ္ျပင္ဆင္ထား၏။ (၁) ၾကက္တစ္ေကာင္ ႐ိုစ့္(ျပဳတ္ေက်ာ္)၊ (၂) အရည္ခပ္မ်ားမ်ားႏွင့္ ဘဲတစ္ေကာင္စြပ္ျပဳတ္၊ (၃) ၀မ္းဘဲဥ ေျခာက္လံုး ဟတ္ဘိြဳင္၊ (၄) ၀က္အူေခ်ာင္းကင္ ၂၅က်ပ္သား၊ (၅) ငါးၾကင္းသားေက်ာ္ ၂၅က်ပ္သား၊ (၆) ႏြားႏို႔ ၅၀သားတို႔ကို အသင့္ျပင္ထားၿပီးလွ်င္ မိတ္ေဆြ ကိုခင္ေမာင္တင့္အားလည္း ထမင္းစားဖိတ္ထား၏။ ၎နံနက္တြင္ ကၽြႏု္ပ္တို႔အတြက္ အထူးတလည္ မစီမံပဲ ထမင္းအိုးတလံုးသာ ခ်က္ထား၏။ ဆရာေတာ္ႂကြလာ၍ ထို္င္လိုက္ရာတြင္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔လင္မယားႏွင့္ ကိုခင္ေမာင္တင့္သည္ အနီးတြင္ ထို္င္လ်က္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾက၏။ ဆရာေတာ္သည္ ဘဲတေကာင္လံုးေပါင္းၿပီး ၀မ္းဘဲဥပံုပန္းကန္ႀကီးတြင္ ထည့္ထားေသာ စြပ္ျပဳတ္ရည္ထဲမွ တ၀က္ခန္႔မွ်ေသာ အရည္မ်ားကို ေသာက္လိုက္ၿပီး ဘဲသားကို ဖဲ့၍ ဘုန္းေပး၏။ ရင္အုပ္ႏွင့္ေပါင္မ်ား ကုန္သည့္ေနာက္ ေတာင္ပံ႐ိုးစသည္မ်ားကို ကိုက္လိုက္ေသး၏။ ၎ေနာက္ ႐ိုစ့္လုပ္ထားေသာ ၾကက္ေကာင္ကို လွမ္းကိုင္၍ ဘဲေကာင္ေရာက္ႏွင့္ေသာ ေနရာသို႔ ပို႔လိုက္၏။ ႂကြင္းက်န္ေသာ ဘဲ႐ိုးႏွင့္ ၾကက္႐ိုးမ်ားမွာ အညီအမွ်ေလာက္႐ွိ၍ မည္သည့္အ႐ိုးတြင္မွ အသားထူထူ ကပ္လ်က္ မ႐ွိေတာ့ေခ်။ ၾကက္ေကာင္ကုန္သည့္ေနာက္ တ၀က္ခန္႔က်န္ေနေသးေသာ ဘဲစြပ္ျပဳတ္ရည္ထဲမွ ေနာက္ထပ္တစ္၀က္ ေသာက္ျပန္၏။ အနီးမွ ထုိုင္ၾကည့္ေနေသာ ကၽြႏု္ပ္တို႔ သံုးေယာက္သည္ တေယာက္မ်က္ႏွာကို တေယာက္လွမ္းၾကည့္ေနၾကေလၿပီ။ ၎ေနာက္ ဆရားေတာ္သည္ ဘဲဥဟတ္ဘိြဳင္ေျခာက္လံုးႏွင့္ ၀က္အူေခ်ာင္းကို ဘုန္းေပးရင္း က်န္ေနေသးေသာ ဘဲစြပ္ျပဳတ္ရည္ထဲမွ တခ်က္တခ်က္ တဇြန္းႏွစ္ဇြန္း ခပ္၍ေသာက္၏။ ၎တို႔ ကၽြတ္ေသာအခါ ငါးၾကင္းသားေၾကာ္ကို လွမ္းကိုင္၍ အာေျခာက္ေသာအခါတြင္ စြပ္ျပဳတ္ရည္ျဖင့္ က်ိဳက္ခ်၏။ ငါးေၾကာ္လည္းကုန္၍ စြပ္ျပဳတ္ရည္လည္း ေျပာင္ေလၿပီ။ ဤတြင္မွ ဆရာေတာ္သည္ ႏြားႏို႔ ၅၀သားကို စကားတေျပာေျပာႏွင့္ တျဖည္းျဖည္း က်ိဳက္၍က်ိဳက္၍ ခ်ေလရာ ကၽြႏု္ပ္မွာ ဆရာေတာ္ ဘုန္းေပးၿပီးေနာက္ ေစာင့္၍မၾကည့္ႏိုင္ေတာ့ပဲ ဖိတ္ေခၚထားမိေသာ ဧည့္သည္ႏွင့္ ကၽြႏု္ပ္တို႔အတြက္ ဘဲကင္တစ္ေကာင္ ေျပး၀ယ္ရပါေတာ့သည္။ မ႐ြံတတ္လွ်င္ ဆရာေတာ္ကိုက္၍ ခ်ထားေသာ ဘဲ႐ိုးၾကက္႐ိုးမ်ားမွ အသားအကပ္အသပ္ေလးမ်ားကို ကိုက္စုတ္ယူရန္မွတပါး ဘာတခုမွ် စားစရာမက်န္ေတာ့ပါ။ ဤသည္ကား ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ ကိုယ္ေတာ္၏ တထပ္စာ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ္မူျခင္းေပတည္း။
Friday, September 5, 2008
ေတာင္အရပ္သို႔ ဦးၫႊတ္ျခင္း
ေမြးကထဲက ဆရာေတြနဲ႔ လက္ပြန္းတတီးေနခဲ့ရတာ။ မိဘေတြက ေက်ာင္းဆရာေတြေလ။ ကံမေကာင္းခ်င္ေတာ့ သိတတ္တဲ့ အ႐ြယ္ကစၿပီး ပုဗၺာစရိယဆုိတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အဆံုးအမေတြနဲ႔ ေ၀းခဲ့ရတယ္။ ပါဠိအလကၤာက်မ္းကေတာ့ ဒီလို ဆိုတယ္။
ကႎ ေတဟိ ပါဒသုႆူသာ၊
ေယသံ နတၳိ ဂ႐ူနိဟ။
ေယ တပၸါဒရေဇာကိဏၰာ၊
ေတ ၀ သာဓူ ၀ိေ၀ကိေနာ။
ဆရာသမားေျခရင္းမွာ ၀ပ္စင္းခစားျခင္း မ႐ွိတဲ့သူေတြဟာ အသံုးမက်ပါ။
ဆရာ့ေျခေထာက္က ေျမမႈန္ေတြနဲ႔ ေပက်ံေနတဲ့သူေတြသာ လူခၽြန္လူမြန္ေတြပါ။
ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ ညီညာထႂကြတို႔ အတတ္လည္းသင္တုိ႔ ဘာတို႔ ေအာ္ဖတ္ေနတာပဲေလ။ ဘာလဲလို႔ မသိပါဘူး။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ သိဂၤါလသုတ္မွာပါတဲ့ အရပ္၆မ်က္ႏွာ လံုၿခံဳေရးဆိုတာကိုေတာ့ ပါဠိစာေပ သင္ေတာ့မွ မူရင္းဖတ္ျဖစ္တယ္။ ပါဠိစာေပေလ့လာ့ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ သတိတရျဖစ္မိတာက ငယ္ငယ္က ဆရာတစ္ေယာက္ကိုပါ။ ဒီအေၾကာင္းကို တစ္ခ်ိန္တုန္းက တစ္ေနရာက ဘေလာ့ဂ္တစ္ခုမွာ ေရးခဲ့ဖူးတယ္။ အခု ျပန္ဖတ္ၿပီး ျပန္လြမ္းမိတယ္…။ ဒီမွာ ဒီေန႔ ဆရာမ်ားေန႔ေလ။ ဒကၡိဏသို႔ ငဲ့ၾကည့္ရေအာင္…
ပါဠိစာေပဟာ ေလးနက္တဲ့ အဓိပၸါယ္ျပည့္၀တဲ့ ေလာကေကာင္းက်ိဳးေ႐ွ႕႐ႈတဲ့ စာေကာင္း ေပမြန္ တစ္ခုပါ။ ဖတ္ မွတ္ ေလာ့လာၾကည့္႐ံုနဲ႔ သိသာပါတယ္။ မိမိ သူတပါးကို တစ္စိုးတစ္စိမွ် ထိပါးျခင္း မ႐ွိဘဲ မိမိရဲ႕ က်င့္ႀကံႀကိဳးကုတ္မႈအေပၚ မူတည္ၿပီး အက်ိဳးအျမတ္ေကာင္းမ်ား ရႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္ကန္း ယံုၾကည္မႈကို ဖယ္႐ွားၿပီး မိမိရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ စြမ္းအားနဲ႔ လြပ္လပ္ေသာ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားကို ကိုင္စြဲကာ ဘ၀ရဲ႕ ဒုကၡမ်ားကို မေ႐ွာင္တမ္း ရင္ဆိုင္ ႏိုင္ပါတယ္။ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ႔ အျမင္မ်ားနဲ႔ ေလာကရဲ႕ မညီညာမႈေတြ အေျပာင္းအလဲေတြ အ႐ႈပ္အေထြးေတြၾကားမွာ ျငိမ္းေအးစြာ ေနထိုင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တိတိက်က် ေျပာရရင္ ၁၉၈၆/၈၇ မွာ။ ၉တန္း ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ေပ်ာ္စရာအတိ။ ပူပင္စရာ မ႐ွိ။ ေက်ာင္းကေတာ့ ေအာင္ဆန္းကြင္းနဲ႔ stone throw away။ ေက်ာင္းသြား ေက်ာင္းျပန္ စာမွန္မွန္က်က္ ဒါပဲ( ဟိုဟိုဒီဒီ အေလလိုက္ခ်င္တဲ့ စိတ္ တျဖည္းျဖည္း ရင့္လာတာေလးေတာ့ ႐ွိတာေပါ့)။ ေက်ာင္သားတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဘ၀ ျပန္ေတြးၾကည့္ရင္ လြမ္းေမာစရာထက္ မတည္ၿငိမ္ေသးတဲ့ သေဘာေတြ ႐ွိေနတာကို ေတြ႕ရမွာပါ။ ဒီအထဲက တစ္ခုကို ေျပာခ်င္လို႔ပါ။ ေက်ာင္းတက္ေနတုန္းမွာ အတန္း အကူးအေျပာင္းမွာ ဆရာ မလာတဲ့ အခ်ိန္မ်ား ႐ွိတတ္ပါတယ္။ အလြန္ ေပ်ာ္ေပါ့။ အဲဒီလို အခ်ိန္ေလးမွာ….။
ဟိန္း….အသံႀကီးတစ္ခု ၾကားလိုက္ရပါတယ္။ သိလိုက္ပါၿပီ။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ သံစဥ္ တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္း၀န္းထဲမွာ ဒီလို အသံမ်ိဳး ၾကားလို႔ကေတာ့ ေနာက္က်တဲ့ ေျခေထာက္ သစၥာေဖာက္ေပါ့။ ေျပးစမ္း။ ဟုတ္တယ္။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္တိုးမိရင္ မလြယ္ပါ။ အနည္းဆံုး တစ္ခ်က္ေတာ့ အတီးခံရမွာ ေသခ်ာတယ္။ အေၾကာင္းမ႐ွိ အေၾကာင္း႐ွာၿပီး တီးပါတယ္( သားေရကြင္း လက္မွာ ပတ္ထားသည္ကို ေတြ႕၍ အ႐ိုက္ခံရဘူးပါသည္)။ တမတ္ေစ့ေအာက္ မေရာ့့ေသာ လံုးပတ္ ႐ွိတဲ့ ႀကိမ္လံုးကို လက္ထဲက မခ်ပါ( မတ္ေစ့ မျမင္ဘူး သူမ်ား ခြင့္လႊတ္ပါ)။ သူ႔ အတီးကလည္း စိန္ေဗဒါ ထက္ ျပင္းပါတယ္။
အခုလည္း တုတ္ႀကီးကိုင္ၿပီး စာသင္ခန္းထဲ ၀င္လာပါတယ္။ ေသခ်ာၿပီ။ အတန္းမွာ ဆရာ မ႐ွိတုန္း သူကိုယ္တိုင္ ၀င္ၿပီး သင္မယ္ေပါ့။ ဒါမ်ိဳး မၾကာခဏ လုပ္တတ္ပါတယ္။ သင္ေတာ့လဲ သင္ခန္းစာနဲ႕ ပတ္သက္တာ သင္ခဲပါတယ္။ သင္ခ်င္တာ သင္ၿပီး ဆိုခိုင္းေတာ့တာပဲ။ သူ ပါးစပ္ႀကီး ဟဟၿပီး ဆိုတဲ့အတိုင္း လိုက္ဆိုရပါတယ္။ သူ႔ ပံုက အလြန္ ရယ္ဖြယ္ ျဖစ္ပါတယ္( အခု စာ႐ိုက္ေနရငး္ မ်က္လံုးထဲ ျပန္ ျမင္ေယာင္ ေနမိပါတယ္)။ ရီလို႔ မရပါ။ သူ႕ေ႐ွ႔႕မွာ ရီဖူးသူမ်ား လြမ္းေလာက္ေအာင္ အတီးခံရဘူးပါတယ္။ အဲဒီေန႔မွာေတာ့ စာတစ္ပုဒ္ သင္ပါတယ္။ ဖတ္ျပတယ္။ လိုက္ဆိုရတယ္။ အဓိပၸါယ္ ေျပာခဲ့သလား မမွတ္မိေတာ့ပါ( သူငယ္ခ်င္းမ်ားထဲက မွတ္မိသူမ်ား ႐ွိမလား မသိပါ)။ အတန္းေျပာင္း ေခါင္းေလာင္းေခါက္ ေနာက္ဆရာ တစ္ေယာက္လာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးလည္း သြားေရာ ၿပီးသြားတာပါပဲ။
ေနာက္ (၈)ႏွစ္ေလာက္ အၾကာမွာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး သင္ခဲ့တဲ့ စာတစ္ပုဒ္ကို ျပန္လည္ သင္ၾကားရပါတယ္။
ပထဗ်ာ ဧကရေဇၨန ၊
သဂၢႆ ဂမေနန ၀ါ ။
သဗၺေလာကာဓိပေစၥန ၊
ေသာတာပတၱိဖလံ ၀ရံ ။
ဒီစာပိုဒ္ပါ။ ငယ္စဥ္က ဒါဟာ ပါဠိဂါထာ(ကဗ်ာ), ဗုဒၶေဒသနာလို႕ မသိခဲ့ပါ။ သိတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးကို အလြန္ သတိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ ကြယ္လြန္ခဲ့တာ ႏွစ္ အေတာ္ ၾကာခဲ့ပါၿပီ (သူ႔ရဲ႕ စ်ာပနမွာ ဆရာႀကီးလာၿပီလို႔ တစ္ေယာက္က ေအာ္လိုက္တာ ေနာက္လွည့္ၾကည့္မိတယ္။ တကယ္မ်ား ေရာက္လာတာလားလို႔ေလ။ ေက်ာင္းတုန္းက လန္႔ခဲ့တာေတြ လြမ္းစရာျဖစ္ကုန္တယ္)။ Erich Segalရဲ႕ The Classကို ျမသန္းတင့္က လြမ္းေမာခဲ့ရေသာ တကၠသိုလ္ ေႏြညမ်ား လို႔ ဘာသာျပန္တယ္။ အခုက တကၠသိုလ္မဟုတ္ပါ။ အထက္တန္းေက်ာင္းေလး တစ္ခုမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာပဲ ေျပာေျပာ လြမ္းေတာ့ လြမ္းရပါတယ္။
ဒီကဗ်ာရဲ႕ အဓိပၸါယ္က အေတာ္ သိမ္ေမြ႕နက္နဲပါတယ္( ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက သူ႔တပည့္မ်ားကို အေတာ္ အထင္ႀကီးပံု ရပါတယ္)။ ဆရာေတာ္ အ႐ွင္ ေသ႒ိလရဲ႕ ျမန္မာျပန္က ဒီလိုပါ….
“ေျမတျပင္လံုးကို အစိုးရေသာ စၾကာ၀ေတးမင္း အျဖစ္ထက္လည္းေကာင္း၊
နတ္ျပည္ ျဗဟၼျပည္သို႕ သြားရသည္ထက္ လည္းေကာင္း
ေသာတာပတၱိဖိုလ္ကို ရျခင္းသည္ ျမတ္၏။”
ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ ေဒသနာထဲမွာ “ဓမၼပဒ”လို႔ အမည္ရတဲ့ စာစုထဲက ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ အ႐ွင္ ေသ႒ိလကပဲ “လူအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔၏ စိတ္သေဘာ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို လိုက္၍ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ့ေသာ တရားေတာ္ေပါင္းစံု ပါ႐ွိသျဖင့္ (Anthology of Verses) တရားေတာ္ ညႊန္႔ေပါင္းက်မ္း ျဖစ္ပါသည္” ဟု “ဓမၼပဒ”ကို အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ပါတယ္။ အဲဒီထဲက တစ္ဂါထာဟာ အခုထိ ရင္ထဲမွာ ႐ိုက္ခတ္ေနဆဲပါ။
ဆရာႀကီးအား ဤစာတိုေပစျဖင့္ ပူေဇာ္ပါသည္။
Thursday, September 4, 2008
အကၡရာမ်ားရဲ႕ အခင္းအက်င္း
စာမဖတ္
ငတ္လဲငတ္
ေမွာင္လဲေမွာင္…
ဒီကဗ်ာအပိုင္းအစေလး စိတ္ထဲမွာ စြဲေနတယ္။ ငတ္ေနတဲ့အခါမ်ိဳး ေမွာင္ေနတဲ့အခါမ်ိဳးေတြမွာ စာဖတ္ဖို႔ သတိမရ။ မဖတ္ေတာလဲ့ ငတ္လို႔ျပတ္လို႔ ေမွာင္လို႔မိုက္လို႔။ အခုအခ်ိန္ မငတ္ခင္ မေမွာင္ခင္ေလး စာဖတ္ႏိုင္ဖို႔ စာအုပ္ေစ်းပြဲေတာ္မွာ ဖတ္စရာစာအုပ္ သြား႐ွာျဖစ္ခဲ့တယ္။
ေဒလီမွာ ေနတဲ့ႏွစ္ေတြမွာ ၃ႀကိမ္ book fair နဲ႔ ႀကံဳတယ္။ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္။ ဒီႏွစ္ေတာ့ ေမ့ေနတာ။ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ေျပာမွပဲ သတိတရ သြားျဖစ္တယ္။ ရာသီဥတုကလဲ ပူစပ္ပူေလာင္နဲ႔ သြားရမွာ ခပ္ပ်င္းပ်င္း။ ျမန္မာျပည္မွာဆိုရင္ ေတာ္သလင္းလအပူက ခပ္ျပင္းျပင္းပဲ။ အရင္ႏွစ္ေတြကဆို ေဒလီက အပူခ်ိန္ ၄၅ဒီဂရီေလာက္ ႐ွိတာ။ ဒီႏွစ္ေတာ့ ၃၅၀န္းက်င္ပဲ ႐ွိတယ္။ တစ္ႏွစ္တစ္ေခါက္ဆိုေတာ့လဲ သြားသင့္တယ္လို႔ ေတြးၿပီး ေအးေအးေဆးေဆး Metroစီးၿပီး သြားလိုက္တယ္။ အရင္ႏွစ္က book fairလုပ္တဲ့ေနရာအထိ Metro မေရာက္ေသးဘူး။ ဒီႏွစ္ေတာ့ အေတာ္အဆင္ေျပတယ္။ ေက်ာင္းကေန ၁၁ဘူတာ ေျမေအာက္က စီး။ ၄ဘူတာ ေျမေပၚကစီးၿပီး ၁၀မိနစ္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္လိုက္တာနဲ႔ Pragati Maidanဆိုတဲ့ ေနရာကို ေရာက္ေရာ။ ဒီေနရာက ေဒလီမွာ ကုန္စည္ျပပြဲလို ျပပြဲမ်ိဳးေတြ လုပ္တဲ့ေနရာ။ ၀င္းႀကီးထဲမွာ အေဆာက္အဦေတြ အမ်ားႀကီး။ ဒီႏွစ္ book fairက ၁၄ႀကိမ္ေျမာက္။ အေဆာက္အဦ ၅ခုမွာ ခင္းက်င္းျပသထားတယ္။ ၀င္ေၾကးက ႐ူးပီး ၁၀။ ေရသန္႔တစ္ဘူးစာပါပဲ။
စာအုပ္ေတြကေတာ့ အစံုပဲ။ အ႐ြယ္စံုအတြက္ အမ်ိဳးစံုပဲ။ အေရာင္အေသြးကလဲ စံုပါ့။ စာဂ်ပိုးေတြအတြက္ေတာ့ တကယ့္ပြဲေတာ္ႀကီးေပါ့။ စာအုပ္စာေပ လူ႔မိတ္ေဆြတဲ့။ ရန္သူလို႔ေတာ့ မထင္ပါဘူး။ လိုခ်င္တဲ့ စာအုပ္ေတြက ေစ်းႀကီးေနေတာ့ စာအုပ္ကုိ ရန္လုပ္ခ်င္ေနတယ္။
သူတို႔ေလးေတြလဲ ပါတယ္။ ငယ္ငယ္ေလးကထဲက အေငြ႕အသက္ေတြ ရေနေတာ့ ေနာင္တစ္ခ်ိန္ စာေတြ ကဗ်ာေတြ ေရးလို႔ စာေပႏိုဗယ္ဆုေတြ ဘာေတြ မရဘူးမေျပာႏိုင္ဘူးေလ။ သူတိုရဲ႕ အဘိုးနံမည္ကိုက တဂိုးတဲ့။ ဒီကေလးေတြ ဂီတၪၨလီေတာင္ အလြတ္မ်ား ရေနၾကၿပီလားမသိ။
ဒီႏွစ္ေတာ့ စာအုပ္တစ္အုပ္မွ မ၀ယ္ျဖစ္ဘူး။ ငတ္ျပတ္ေနလို႔ စာအုပ္ေတြပဲ ေငးၿပီး ျပန္လာခဲ့တယ္။
Sunday, August 31, 2008
ပထ၀ီထဲက သမိုင္း
၂၀၀၇ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတုန္းက ရာဇၿဂိဳလ္နဲ႔ သာ၀တၳိကို သြားျဖစ္တယ္။ အဲဒီကို ေရာက္ေတာ့ ဖတ္ထားမွတ္ထားသမွ် ပါဠိစာေပေတြထဲက သတိရမိတဲ့ အေၾကာင္းေတြ အမ်ားႀကီး။ ပါဠိစာေပသင္ခါစက ေရးထားတဲ့ ကဗ်ာေတြထဲက တစ္ပုဒ္ကိုေတာ့ မွတ္မွတ္ရရ သတိရမိတယ္။ ေဒ၀ဒတ္အေၾကာင္းပါ။ ဇတ္လမ္းကေတာ့ အားလံုး သိၿပီးသားပါပဲ။
၀ရာႏုဘာ၀သၪၨာတ-၀မၼိေနာပိ ၀ဓတၳိက။
၀သုဓာ ၀ိ၀ဋာ အတၱ-၀ဓာယ ေဒ၀ဒတၱ ေတ။
မဟာက႐ုဏာေတာ္၀တ္႐ံု ဆင္ျမန္းထားေသာ ျမတ္ဗုဒၶကိုမွ
အေသသတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားသည့္ အို…ေဒ၀ဒတ္
သင့္အတြက္ေတာ့
ေျမအျပင္သည္
ကိုယ့္ေသတြင္း ကိုယ္တူးသကဲ့သို႔
ဟင္းလင္းပြင့္ခဲ့ၿပီ…။
ဒီလို စႀကၤာဂါထာေလးေတြကို အၿမဲတမ္း မေရးျဖစ္ဘူး။ တကယ့္ကို အေၾကာင္းညီၫြတ္မွ။ ဒီဂါထာေလးကို ေရးျဖစ္တဲ့ အဓိကအေၾကာင္းကေတာ့ ပါဠိစာလံုးေလး တစ္လံုးကို ေတြ႕မိလို႔ပါ။ “အတၱ၀ဓ”တဲ့။ အတၱ=မိမိကိုယ္။ ၀ဓ=သတ္ျခင္း။ Pali Test Society ပါဠိအဘိဓာန္က self-destructionလို႔ ဖြင့္တယ္။
၀ဓမွာ “၀”အကၡရတစ္လံုးပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီအကၡရာကို အသံုးျပဳၿပီး ဒီဂါထာေလးကို စၿပီး ပံုေဖာ္ရတယ္။ ကိုယ္ေရးခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းမွာ ပါတဲ့ သူကလဲ ေဒ၀ဒတၱ။ ဒီမွာလဲ “၀”အကၡရာတစ္လံုးပါျပန္ေရာ။ နည္းနည္း ႐ုပ္လံုးေပၚလာတာေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ၀ဓတၳိက=သတ္ျဖတ္ဖို႔ လိုလားသူ။ “၀” ၃လံုး ႐ွိသြားေရာ။ ၿပီးေတာ့ ၀သုဓာ=ေျမျပင္။ ၀ိ၀ဋာ=ဟင္းလင္းပြင့္။ “၀” ၅လံုး ျဖစ္သြားၿပီ။ ဒါေတြက ေဒ၀ဒတ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အကၡရာေတြ။
ျမတ္ဗုဒၶနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ စကားရပ္ကေတာ့ တစ္ခုထဲ။ ၀ရာႏုဘာ၀သၪၨာတ၀မၼီ=ထူးျမတ္ေသာ အာႏုေဘာ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခ်ပ္၀တ္တန္ဆာ႐ွိသူ။ ဒါက တိုက္႐ိုက္ ဘာသာျပန္တာ။ “မဟာက႐ုဏာေတာ္၀တ္႐ံုနဲ႔ ျမတ္ဗုဒၶ”ကေတာ့ ဆိုလိုခ်င္တဲ့ အဓိပၸါယ္ပါ။ ဒီေ၀ါဟာရမွာ “၀”အကၡရာ ၃လံုးပါတယ္။
ဒီေတာ့ အားလံုးေပါင္း “၀” ၈လံုး။ ဒီဂါထာ ဖြဲ႕စပ္နည္းအရ “၀” ၈လံုး ပါကိုပါရမယ္။ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ ထားရတယ္။ ဒီလို ဇတ္လမ္းနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာ အကၡရာေတြကို စုစည္းၿပီး ဒီိလို စႀကၤာဂါထာေလးေတြ ေရးျဖစ္ခဲ့တာပါပဲ။ အခုေတာ့ မေရးျဖစ္တာ ၾကာေနၿပီ။ အင္း...အကၡရာေတြလဲ ပထ၀ီ၀င္ျဖစ္ကုန္ၿပီလားမသိ။