တခ်ိန္တုန္းက…။
ျဖဴစင္တဲ့ ဘ၀ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္။
အခုေတာ့ အေရာင္ေတြ စြန္းလို႔။
အရာရာ ေျပာင္းလဲ့ခဲ့ဲၿပီေကာ…။
မနာပတာရာပရိ၀ါရိေတာ ေသာ၊
နိသာကေရာ ဒိပၸတိ အႏၶကာေရ။
သိေနဟဇုဏွာယ.ထ စုမၺိတာနံ၊
အ၀ႆုတာနံ ဟဒေယာ သုဖုေလႅာ။
လျပည့္၀န္း
ၾကယ္စင္ေတြ ၀န္းလို႔ ရံလို႔
အေမွာင္ထဲမွာ လင္းလို႔ လက္လို႔
အခ်စ္လေရာင္ျခည္က နမ္းလို႔ ႐ႈိက္လို႔
တမ္းတမ္းစြဲေနသူတို႔ ႏွလံုးသားၾကာပြင့္ လန္းလို႔ စြင့္လို႔…။
Tuesday, October 14, 2008
သမုဒယ, လျပည့္ညႏွင့္ အတၱအဘိဓမၼာ
Thursday, October 2, 2008
မဇၥၽိမမွ သႏၲိသုခသို႔
အစြန္းေရာက္လမ္းေၾကာင္းေတြ ေ႐ွာင္႐ွားလို႔ မဇၥၽိမလမ္းစဥ္အတိုင္း ေလွ်ာက္လွမ္းၾကမယ့္ ေျခလွမ္းေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပန္းတိုင္ကို ေ႐ွ႕႐ႈေနတယ္ဆိုရင္ မွားမယ္မထင္ပါဘူး။
ဗီယက္နမ္ ဇင္ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္Thich Nhat Hanhအေၾကာင္းကို မႏွစ္က စသိခဲ့ရတယ္။ Engaged Buddhism in the Westစာအုပ္ကို Book reviewေရးရင္းနဲ႔ သူ႔အေၾကာင္းတေစ့တေစာင္း ဖတ္ျဖစ္ခဲ့တာ။ ဒီႏွစ္ ဒီေန႔ ဒီေနရာမွာ သူ႔ေျခလွမ္းေနာက္က ထပ္ၾကပ္မကြာ လိုက္ခြင့္ရလိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ခဲ့မိဘူး။
အိႏၵိယပါလီမန္ေ႐ွ႕ကေန အိႏၵိယဂိတ္အထိ ရာဂ်ပတ္လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ၿငိမ္သက္ၿငိမ္းေအးစြာ ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ၾကတဲ့ ေျခလွမ္းမ်ားကို Thich Nhat Hanhက ဒီလို ႐ႈျမင္တယ္…
It is truly a miracle to walk on this earth. As you breathe in and out you can remind yourself: “Every step is a miracle.”
After a while you will begin to feel that you have more than enough conditions for happiness right now. You will see how happy you are to be able to walk, to be able to see the blue sky and hear the song of the birds and you can remind yourself: “Every step is happiness.”
If you have any suffering in your body or mind you will discover that walking peacefully like this has the power of healing and you can remind yourself: “Every step is healing.”
Gradually your mental states and physiological state begin to transform, becoming more and more positive and you can remind yourself: “Every step is transforming.”
မဟတၱမဂႏၵီရဲ႕ ေမြးေန႔မွာ ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့တဲ့ လမ္းခရီးအတြက္ကိုလည္း သူက ဒီလို ဆိုပါတယ္…
Today we shall enjoy walking as a continuation of the Mahatma and if we succeed today we shall walk as his continuation every day.
Dalia Lamaက သူနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီလို မိန္႔ႃမြက္ခဲ့ဘူးတယ္..
Thich Nhah Hanh shows us the connection between personal inner peace, and peace on earth.
Friday, September 26, 2008
ငါ့ေသြး ငါ့သကၤန္း ငါ့ေဗာဓိေညာင္႐ြက္
ေလာဟိတာနိ ရတၱာနိ။
တထာ စီ၀ရာနိ။
တထာ ေဗာဓိေယာ။
ေသြးတို႔ ရဲရဲနီ…
သကၤန္းတို႔ ရဲရဲနီ…
ေဗာဓိေညာင္႐ြက္တို႔ ရဲရဲနီ…။
Tuesday, September 9, 2008
ဤသည့္စားဖြယ္
“စားၾကမယ္ေဟ့ေကာင္းေကာင္း”တဲ့။ ဘာအတြက္ စားမွာလဲ။ စားဖို႔ ႐ွင္သန္ေနတာလား။ ႐ွင္သန္ဖို႔ စားေနတာလား။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ စားေသာက္ျခင္းအတတ္ပညာက ဒီလို…
ဣတိ ပုရာဏၪၥ ေ၀ဒနံ ပဋိဟခၤါမိ၊ န၀ၪၥ ေ၀ဒနံ န ဥပၸါေဒႆာမိ။
ေ၀ဒနာအေဟာင္းကိုလည္း ပယ္ေဖ်ာက္ပါအံ့။ ေ၀ဒနာအသစ္ကိုလည္း မျဖစ္ေစပါအံ့။
အာဟာရနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မွတ္မွတ္ရရျဖစ္မိတဲ့ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကို ဆရာႀကီးေ႐ႊဥေဒါင္းရဲ႕ တသက္တာမွတ္တမ္းႏွင့္ အေတြးအေခၚမ်ားစာအုပ္ထဲက ကူးယူေဖာ္ျပလိုက္တယ္။ တိုင္းသားျပည္သူ ေပးလွဴတဲ့ ေဘာဇဥ္ကို အလဟႆမျဖစ္ေအာင္ သံုးစြဲတဲ့ ေ႐ႊ၀ါေရာင္နိမိတ္ပံုတစ္ခုပါ…။
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ
သူရိယတိုက္၌ သိကၽြမ္းရေသာ ပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္မ်ားအေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပရာတြင္ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမအေၾကာင္းကိုလည္း ေဖာ္ျပရန္ လိုေပလိမ့္မည္။ သူရိယတိုက္သို႔ ကၽြႏု္ပ္ ေရာက္ၿပီးေနာက္ မ်ားမၾကာမီအတြင္း ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမသည္ ကၽြႏု္ပ္၏ စားပြဲသိို႔ လာ၍ထိုင္ေလ့႐ွိ၏။ ဆရာေတာ္သည္ ကၽြႏု္ပ္၏ ၀တၳဳမ်ား ဖတ္ေလ့႐ွိသူျဖစ္ရာ ကၽြႏု္ပ္အား (ဦးဘေဖ၊ ဦးလွေဖတို႔မွတပါး) တိုက္သားမ်ားအနက္တြင္ စိတ္၀င္အစားဆံုးတစ္ေယာက္ ျဖစ္ဟန္႐ွိ၏။ ဆရာေတာ္သည္ အိႏၵိယျပည္ႏွင့္ ျမန္မာျပည္တို႔ကို ေခါက္တံု႔ေခါက္ျပန္ ကူးသန္းသြားလာေနေသာ ႏိုင္ငံေရးဘုန္းႀကီးတပါးျဖစ္ျခင္း၊ ရခိုင္သားျဖစ္သည္ ဆိုျခင္းမွတပါး ကၽြႏု္ပ္ ဘာမွမသိေခ်။ ကၽြႏု္ပ္မွာ ထိုစဥ္က စာေပမွတပါး ႏိုင္ငံေရး၌ စိတ္၀င္စားျခင္း မ႐ွိေသးသည္ျဖစ္၍ ဆရာေတာ္အေပၚ၌ အထင္လည္းမႀကီး၊ စိတ္၀င္စားမႈလည္း နည္းပါးလွသည္။ ကၽြႏု္ပ္သည္ သူရိယတတိုက္လံုးတြင္ (မဂၢဇင္းအယ္ဒီတာ အျဖစ္ႏွင့္) အလုပ္အေခ်ာင္ဆံုးေသာ စာဖတ္သူတေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ဘူးရာ ဆရာေတာ္သည္ ကၽြႏု္ပ္အလုပ္ေခ်ာင္ျခင္းကို သိသည္တေၾကာင္း၊ ၀တၳဳ၀ါသနာပါ၍ ကၽြႏု္ပ္အား ၀တၳဳေရးသမားတေယာက္အေနျဖင့္ ခင္မင္ေလးစားသည္တေၾကာင္းေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္၏ စားပြဲတြင္ အၾကာႀကီးထိုင္ကာ စကားေျပာေလ့႐ွိ၏။ ကၽြႏု္ပ္ကမူ စာဖတ္ပ်က္သည္ဆိုကာ ဆရာေတာ္အား အသာတၾကည္ေျပာ၍မရလွ်င္ ေငါက္၍ပင္ ထုတ္ခဲ့မိဘူးပါသည္။
ထိုစဥ္က ဆရာေတာ္သည္ ဘယ္ဆီမွာ ဆြမ္းဘုမ္းေပးသည္မသိ၊ ညဥ့္အခ်ိန္မ်ားတြင္မူကား သူရိယတိုက္၌ပင္ က်ိန္းစက္သည္ဟူ ကၽြႏု္ပ္ သိရ၏။ ကၽြႏု္ပ္၏ မ်က္စိ၌ ဆရာေတာ္သည္ ဘုန္းႀကီး “ဂ်ပိုး”ထဲက ထင္မိသည္ႏွင့္ ေငါက္၍ ထုတ္မိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ “တပည့္ေတာ္တို႔က ကိုယ္ေတာ္တို႔လို လူအားမဟုတ္ပါဘူး ဘုရား၊ လုပ္ႏိုင္မွ စားရတဲ့လူေတြပါ၊ အ႐ွင္ဘုရားလို ေလမပန္းအားပါဘူး ဘုရား” စသည္မ်ားျဖင့္ ႏွင္ထုတ္ခဲ့မိဘူးပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဆရာေတာ္သည္ ဤမွ်ျဖင့္လည္း မနာတတ္၊ ဤထက္ ၾကမ္းၾကမ္း ေလွ်ာက္၍လည္း မနာတတ္၊ ႏွင္ထုတ္သည့္အခိုက္တြင္ ခဏတျဖဳတ္ ထသြား၍ ေတာ္ေတာ္ၾကာလွ်င္ စပ္ၿဖဲစပ္ၿဖဲႏွင့္ ေရာက္လာျပန္ပါေတာ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျမန္မာျပည္၌ ဟုမၼ႐ူး တစခန္းထလာေသာ အခ်ိန္တြင္မူကား ကၽြႏု္ပ္သည္ အလြတ္တန္ခိုးႀကီးလ်က္႐ွိေသာ “ငယ္ေပါင္း”ဆရာေတာ္ဆို၍ ဖူးေတြ႕ရန္ ေရာက္သြားေသာအခါ အေစာင့္အၾကပ္ေတြ အထပ္ထပ္ ၀ိုင္းရံလ်က္႐ွိသည္ႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးအဆင့္ဆင့္ထံ ၀င္ခြင့္ေတာင္းၿပီးမွ ဆရာေတာ္ေ႐ွ႕ေမွာက္သို႔ ေရာက္ခဲ့ရျခင္းကို ႀကံဳခဲ့ရဘူးပါသည္။ ထိုအခါတြင္ ေ႐ွးယခင္က ႐ႈပ္သည္ထင္၍ စားပြဲမွ ႏွင္ထုတ္ခဲ့မိဖူးေသာ အျခင္းအရာကို သတိရမိသျဖင့္ ၿပံဳးခဲ့မိပါေသးသည္။ “ေဟ့ ေဖသိန္း၊ မင္းက ငါ့ကို ႐ႈပ္တယ္ဆို”ဟူေသာ မ်က္ႏွာထားမ်ိဳး ျပေခ်မည္ေလာဟု ကၽြႏု္ပ္ အကဲခတ္ေသးရာ ထိုအမူအရာမ်ိဳးကား ျပေတာ္မမူ႐ွာေပ။
အံၾသဖြယ္ ဘုန္းေပးႏိုင္ျခင္း
ကၽြႏု္ပ္သည္ ဆရာေတာ္အား ႏွင္ထုတ္မိခဲ့ဘူးေသာ္လည္း စင္စစ္မွာ ဆရာေတာ္ မႀကီးက်ယ္ေသးမီ အခ်ိန္ကပင္ ဆရာေတာ္၏ အခ်ိဳ႕ေသာ စိတ္ေနသေဘာထားမ်ားကို ၾကည္ညိဳရေကာင္းမွန္း သိသည္ႏွင့္ အိမ္သို႔ပင့္၍ ဆြမ္းႏွစ္ႀကိမ္ ေကၽြးဖူးပါသည္။ ဆြမ္းေကၽြးျခင္းကို လူသိေစလို၍ မဟုတ္၊ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ၏ ဘုန္းေပးပံု ထူးျခားျခင္းကို ေဖာ္ျပလိုေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ဆြမ္းႏွစ္ႀကိမ္ ေကၽြးဘူးသည့္အနက္ ပထမအႀကိမ္မွာ ဆြမ္းလိုက္ေသာဇလံုႀကီးႏွင့္ ဘုန္းေပး၍ တဇလံုလံုး အကုန္ခၽြတ္ျခင္းမွ်ေလာက္သာ ႐ွိသျဖင့္ စာမဖြဲ႕ေလာက္ပါ။ သို႔ရာတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ေကၽြးေသာ အခါ၌မူ ကၽြႏု္ပ္ကိုယ္တိုင္ တအံ့တၾသျဖစ္မိသည့္ႏွင့္ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမအေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိတ္၀င္စားမႈ ႐ွိသူမ်ားအဖို႔ ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။ ဒုတိယအႀကိမ္ ပင့္ေသာအခါတြင္ ဆရာေတာ္က “ငါ့မွာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ႐ွိတယ္။ ထမင္းလဲမစား၊ ဂ်ံဳလဲမစား၊ သားငါးသက္သက္သာ စားတယ္” ဟု အမိန္႔႐ွိလိုက္၏။
ကၽြႏု္ပ္သည္ ဆရာေတာ္၏ ဘုန္းေပးပံုအစြမ္းကို သိၿပီးျဖစ္၍ ေအာက္ပါစားစရာမ်ားကို ခ်က္ျပဳတ္ျပင္ဆင္ထား၏။ (၁) ၾကက္တစ္ေကာင္ ႐ိုစ့္(ျပဳတ္ေက်ာ္)၊ (၂) အရည္ခပ္မ်ားမ်ားႏွင့္ ဘဲတစ္ေကာင္စြပ္ျပဳတ္၊ (၃) ၀မ္းဘဲဥ ေျခာက္လံုး ဟတ္ဘိြဳင္၊ (၄) ၀က္အူေခ်ာင္းကင္ ၂၅က်ပ္သား၊ (၅) ငါးၾကင္းသားေက်ာ္ ၂၅က်ပ္သား၊ (၆) ႏြားႏို႔ ၅၀သားတို႔ကို အသင့္ျပင္ထားၿပီးလွ်င္ မိတ္ေဆြ ကိုခင္ေမာင္တင့္အားလည္း ထမင္းစားဖိတ္ထား၏။ ၎နံနက္တြင္ ကၽြႏု္ပ္တို႔အတြက္ အထူးတလည္ မစီမံပဲ ထမင္းအိုးတလံုးသာ ခ်က္ထား၏။ ဆရာေတာ္ႂကြလာ၍ ထို္င္လိုက္ရာတြင္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔လင္မယားႏွင့္ ကိုခင္ေမာင္တင့္သည္ အနီးတြင္ ထို္င္လ်က္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾက၏။ ဆရာေတာ္သည္ ဘဲတေကာင္လံုးေပါင္းၿပီး ၀မ္းဘဲဥပံုပန္းကန္ႀကီးတြင္ ထည့္ထားေသာ စြပ္ျပဳတ္ရည္ထဲမွ တ၀က္ခန္႔မွ်ေသာ အရည္မ်ားကို ေသာက္လိုက္ၿပီး ဘဲသားကို ဖဲ့၍ ဘုန္းေပး၏။ ရင္အုပ္ႏွင့္ေပါင္မ်ား ကုန္သည့္ေနာက္ ေတာင္ပံ႐ိုးစသည္မ်ားကို ကိုက္လိုက္ေသး၏။ ၎ေနာက္ ႐ိုစ့္လုပ္ထားေသာ ၾကက္ေကာင္ကို လွမ္းကိုင္၍ ဘဲေကာင္ေရာက္ႏွင့္ေသာ ေနရာသို႔ ပို႔လိုက္၏။ ႂကြင္းက်န္ေသာ ဘဲ႐ိုးႏွင့္ ၾကက္႐ိုးမ်ားမွာ အညီအမွ်ေလာက္႐ွိ၍ မည္သည့္အ႐ိုးတြင္မွ အသားထူထူ ကပ္လ်က္ မ႐ွိေတာ့ေခ်။ ၾကက္ေကာင္ကုန္သည့္ေနာက္ တ၀က္ခန္႔က်န္ေနေသးေသာ ဘဲစြပ္ျပဳတ္ရည္ထဲမွ ေနာက္ထပ္တစ္၀က္ ေသာက္ျပန္၏။ အနီးမွ ထုိုင္ၾကည့္ေနေသာ ကၽြႏု္ပ္တို႔ သံုးေယာက္သည္ တေယာက္မ်က္ႏွာကို တေယာက္လွမ္းၾကည့္ေနၾကေလၿပီ။ ၎ေနာက္ ဆရားေတာ္သည္ ဘဲဥဟတ္ဘိြဳင္ေျခာက္လံုးႏွင့္ ၀က္အူေခ်ာင္းကို ဘုန္းေပးရင္း က်န္ေနေသးေသာ ဘဲစြပ္ျပဳတ္ရည္ထဲမွ တခ်က္တခ်က္ တဇြန္းႏွစ္ဇြန္း ခပ္၍ေသာက္၏။ ၎တို႔ ကၽြတ္ေသာအခါ ငါးၾကင္းသားေၾကာ္ကို လွမ္းကိုင္၍ အာေျခာက္ေသာအခါတြင္ စြပ္ျပဳတ္ရည္ျဖင့္ က်ိဳက္ခ်၏။ ငါးေၾကာ္လည္းကုန္၍ စြပ္ျပဳတ္ရည္လည္း ေျပာင္ေလၿပီ။ ဤတြင္မွ ဆရာေတာ္သည္ ႏြားႏို႔ ၅၀သားကို စကားတေျပာေျပာႏွင့္ တျဖည္းျဖည္း က်ိဳက္၍က်ိဳက္၍ ခ်ေလရာ ကၽြႏု္ပ္မွာ ဆရာေတာ္ ဘုန္းေပးၿပီးေနာက္ ေစာင့္၍မၾကည့္ႏိုင္ေတာ့ပဲ ဖိတ္ေခၚထားမိေသာ ဧည့္သည္ႏွင့္ ကၽြႏု္ပ္တို႔အတြက္ ဘဲကင္တစ္ေကာင္ ေျပး၀ယ္ရပါေတာ့သည္။ မ႐ြံတတ္လွ်င္ ဆရာေတာ္ကိုက္၍ ခ်ထားေသာ ဘဲ႐ိုးၾကက္႐ိုးမ်ားမွ အသားအကပ္အသပ္ေလးမ်ားကို ကိုက္စုတ္ယူရန္မွတပါး ဘာတခုမွ် စားစရာမက်န္ေတာ့ပါ။ ဤသည္ကား ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ ကိုယ္ေတာ္၏ တထပ္စာ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ္မူျခင္းေပတည္း။
Friday, September 5, 2008
ေတာင္အရပ္သို႔ ဦးၫႊတ္ျခင္း
ေမြးကထဲက ဆရာေတြနဲ႔ လက္ပြန္းတတီးေနခဲ့ရတာ။ မိဘေတြက ေက်ာင္းဆရာေတြေလ။ ကံမေကာင္းခ်င္ေတာ့ သိတတ္တဲ့ အ႐ြယ္ကစၿပီး ပုဗၺာစရိယဆုိတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အဆံုးအမေတြနဲ႔ ေ၀းခဲ့ရတယ္။ ပါဠိအလကၤာက်မ္းကေတာ့ ဒီလို ဆိုတယ္။
ကႎ ေတဟိ ပါဒသုႆူသာ၊
ေယသံ နတၳိ ဂ႐ူနိဟ။
ေယ တပၸါဒရေဇာကိဏၰာ၊
ေတ ၀ သာဓူ ၀ိေ၀ကိေနာ။
ဆရာသမားေျခရင္းမွာ ၀ပ္စင္းခစားျခင္း မ႐ွိတဲ့သူေတြဟာ အသံုးမက်ပါ။
ဆရာ့ေျခေထာက္က ေျမမႈန္ေတြနဲ႔ ေပက်ံေနတဲ့သူေတြသာ လူခၽြန္လူမြန္ေတြပါ။
ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ ညီညာထႂကြတို႔ အတတ္လည္းသင္တုိ႔ ဘာတို႔ ေအာ္ဖတ္ေနတာပဲေလ။ ဘာလဲလို႔ မသိပါဘူး။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ သိဂၤါလသုတ္မွာပါတဲ့ အရပ္၆မ်က္ႏွာ လံုၿခံဳေရးဆိုတာကိုေတာ့ ပါဠိစာေပ သင္ေတာ့မွ မူရင္းဖတ္ျဖစ္တယ္။ ပါဠိစာေပေလ့လာ့ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ သတိတရျဖစ္မိတာက ငယ္ငယ္က ဆရာတစ္ေယာက္ကိုပါ။ ဒီအေၾကာင္းကို တစ္ခ်ိန္တုန္းက တစ္ေနရာက ဘေလာ့ဂ္တစ္ခုမွာ ေရးခဲ့ဖူးတယ္။ အခု ျပန္ဖတ္ၿပီး ျပန္လြမ္းမိတယ္…။ ဒီမွာ ဒီေန႔ ဆရာမ်ားေန႔ေလ။ ဒကၡိဏသို႔ ငဲ့ၾကည့္ရေအာင္…
ပါဠိစာေပဟာ ေလးနက္တဲ့ အဓိပၸါယ္ျပည့္၀တဲ့ ေလာကေကာင္းက်ိဳးေ႐ွ႕႐ႈတဲ့ စာေကာင္း ေပမြန္ တစ္ခုပါ။ ဖတ္ မွတ္ ေလာ့လာၾကည့္႐ံုနဲ႔ သိသာပါတယ္။ မိမိ သူတပါးကို တစ္စိုးတစ္စိမွ် ထိပါးျခင္း မ႐ွိဘဲ မိမိရဲ႕ က်င့္ႀကံႀကိဳးကုတ္မႈအေပၚ မူတည္ၿပီး အက်ိဳးအျမတ္ေကာင္းမ်ား ရႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္ကန္း ယံုၾကည္မႈကို ဖယ္႐ွားၿပီး မိမိရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ စြမ္းအားနဲ႔ လြပ္လပ္ေသာ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားကို ကိုင္စြဲကာ ဘ၀ရဲ႕ ဒုကၡမ်ားကို မေ႐ွာင္တမ္း ရင္ဆိုင္ ႏိုင္ပါတယ္။ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ႔ အျမင္မ်ားနဲ႔ ေလာကရဲ႕ မညီညာမႈေတြ အေျပာင္းအလဲေတြ အ႐ႈပ္အေထြးေတြၾကားမွာ ျငိမ္းေအးစြာ ေနထိုင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တိတိက်က် ေျပာရရင္ ၁၉၈၆/၈၇ မွာ။ ၉တန္း ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ေပ်ာ္စရာအတိ။ ပူပင္စရာ မ႐ွိ။ ေက်ာင္းကေတာ့ ေအာင္ဆန္းကြင္းနဲ႔ stone throw away။ ေက်ာင္းသြား ေက်ာင္းျပန္ စာမွန္မွန္က်က္ ဒါပဲ( ဟိုဟိုဒီဒီ အေလလိုက္ခ်င္တဲ့ စိတ္ တျဖည္းျဖည္း ရင့္လာတာေလးေတာ့ ႐ွိတာေပါ့)။ ေက်ာင္သားတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဘ၀ ျပန္ေတြးၾကည့္ရင္ လြမ္းေမာစရာထက္ မတည္ၿငိမ္ေသးတဲ့ သေဘာေတြ ႐ွိေနတာကို ေတြ႕ရမွာပါ။ ဒီအထဲက တစ္ခုကို ေျပာခ်င္လို႔ပါ။ ေက်ာင္းတက္ေနတုန္းမွာ အတန္း အကူးအေျပာင္းမွာ ဆရာ မလာတဲ့ အခ်ိန္မ်ား ႐ွိတတ္ပါတယ္။ အလြန္ ေပ်ာ္ေပါ့။ အဲဒီလို အခ်ိန္ေလးမွာ….။
ဟိန္း….အသံႀကီးတစ္ခု ၾကားလိုက္ရပါတယ္။ သိလိုက္ပါၿပီ။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ သံစဥ္ တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္း၀န္းထဲမွာ ဒီလို အသံမ်ိဳး ၾကားလို႔ကေတာ့ ေနာက္က်တဲ့ ေျခေထာက္ သစၥာေဖာက္ေပါ့။ ေျပးစမ္း။ ဟုတ္တယ္။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္တိုးမိရင္ မလြယ္ပါ။ အနည္းဆံုး တစ္ခ်က္ေတာ့ အတီးခံရမွာ ေသခ်ာတယ္။ အေၾကာင္းမ႐ွိ အေၾကာင္း႐ွာၿပီး တီးပါတယ္( သားေရကြင္း လက္မွာ ပတ္ထားသည္ကို ေတြ႕၍ အ႐ိုက္ခံရဘူးပါသည္)။ တမတ္ေစ့ေအာက္ မေရာ့့ေသာ လံုးပတ္ ႐ွိတဲ့ ႀကိမ္လံုးကို လက္ထဲက မခ်ပါ( မတ္ေစ့ မျမင္ဘူး သူမ်ား ခြင့္လႊတ္ပါ)။ သူ႔ အတီးကလည္း စိန္ေဗဒါ ထက္ ျပင္းပါတယ္။
အခုလည္း တုတ္ႀကီးကိုင္ၿပီး စာသင္ခန္းထဲ ၀င္လာပါတယ္။ ေသခ်ာၿပီ။ အတန္းမွာ ဆရာ မ႐ွိတုန္း သူကိုယ္တိုင္ ၀င္ၿပီး သင္မယ္ေပါ့။ ဒါမ်ိဳး မၾကာခဏ လုပ္တတ္ပါတယ္။ သင္ေတာ့လဲ သင္ခန္းစာနဲ႕ ပတ္သက္တာ သင္ခဲပါတယ္။ သင္ခ်င္တာ သင္ၿပီး ဆိုခိုင္းေတာ့တာပဲ။ သူ ပါးစပ္ႀကီး ဟဟၿပီး ဆိုတဲ့အတိုင္း လိုက္ဆိုရပါတယ္။ သူ႔ ပံုက အလြန္ ရယ္ဖြယ္ ျဖစ္ပါတယ္( အခု စာ႐ိုက္ေနရငး္ မ်က္လံုးထဲ ျပန္ ျမင္ေယာင္ ေနမိပါတယ္)။ ရီလို႔ မရပါ။ သူ႕ေ႐ွ႔႕မွာ ရီဖူးသူမ်ား လြမ္းေလာက္ေအာင္ အတီးခံရဘူးပါတယ္။ အဲဒီေန႔မွာေတာ့ စာတစ္ပုဒ္ သင္ပါတယ္။ ဖတ္ျပတယ္။ လိုက္ဆိုရတယ္။ အဓိပၸါယ္ ေျပာခဲ့သလား မမွတ္မိေတာ့ပါ( သူငယ္ခ်င္းမ်ားထဲက မွတ္မိသူမ်ား ႐ွိမလား မသိပါ)။ အတန္းေျပာင္း ေခါင္းေလာင္းေခါက္ ေနာက္ဆရာ တစ္ေယာက္လာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးလည္း သြားေရာ ၿပီးသြားတာပါပဲ။
ေနာက္ (၈)ႏွစ္ေလာက္ အၾကာမွာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး သင္ခဲ့တဲ့ စာတစ္ပုဒ္ကို ျပန္လည္ သင္ၾကားရပါတယ္။
ပထဗ်ာ ဧကရေဇၨန ၊
သဂၢႆ ဂမေနန ၀ါ ။
သဗၺေလာကာဓိပေစၥန ၊
ေသာတာပတၱိဖလံ ၀ရံ ။
ဒီစာပိုဒ္ပါ။ ငယ္စဥ္က ဒါဟာ ပါဠိဂါထာ(ကဗ်ာ), ဗုဒၶေဒသနာလို႕ မသိခဲ့ပါ။ သိတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးကို အလြန္ သတိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ ကြယ္လြန္ခဲ့တာ ႏွစ္ အေတာ္ ၾကာခဲ့ပါၿပီ (သူ႔ရဲ႕ စ်ာပနမွာ ဆရာႀကီးလာၿပီလို႔ တစ္ေယာက္က ေအာ္လိုက္တာ ေနာက္လွည့္ၾကည့္မိတယ္။ တကယ္မ်ား ေရာက္လာတာလားလို႔ေလ။ ေက်ာင္းတုန္းက လန္႔ခဲ့တာေတြ လြမ္းစရာျဖစ္ကုန္တယ္)။ Erich Segalရဲ႕ The Classကို ျမသန္းတင့္က လြမ္းေမာခဲ့ရေသာ တကၠသိုလ္ ေႏြညမ်ား လို႔ ဘာသာျပန္တယ္။ အခုက တကၠသိုလ္မဟုတ္ပါ။ အထက္တန္းေက်ာင္းေလး တစ္ခုမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာပဲ ေျပာေျပာ လြမ္းေတာ့ လြမ္းရပါတယ္။
ဒီကဗ်ာရဲ႕ အဓိပၸါယ္က အေတာ္ သိမ္ေမြ႕နက္နဲပါတယ္( ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက သူ႔တပည့္မ်ားကို အေတာ္ အထင္ႀကီးပံု ရပါတယ္)။ ဆရာေတာ္ အ႐ွင္ ေသ႒ိလရဲ႕ ျမန္မာျပန္က ဒီလိုပါ….
“ေျမတျပင္လံုးကို အစိုးရေသာ စၾကာ၀ေတးမင္း အျဖစ္ထက္လည္းေကာင္း၊
နတ္ျပည္ ျဗဟၼျပည္သို႕ သြားရသည္ထက္ လည္းေကာင္း
ေသာတာပတၱိဖိုလ္ကို ရျခင္းသည္ ျမတ္၏။”
ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ ေဒသနာထဲမွာ “ဓမၼပဒ”လို႔ အမည္ရတဲ့ စာစုထဲက ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ အ႐ွင္ ေသ႒ိလကပဲ “လူအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔၏ စိတ္သေဘာ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို လိုက္၍ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ့ေသာ တရားေတာ္ေပါင္းစံု ပါ႐ွိသျဖင့္ (Anthology of Verses) တရားေတာ္ ညႊန္႔ေပါင္းက်မ္း ျဖစ္ပါသည္” ဟု “ဓမၼပဒ”ကို အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ပါတယ္။ အဲဒီထဲက တစ္ဂါထာဟာ အခုထိ ရင္ထဲမွာ ႐ိုက္ခတ္ေနဆဲပါ။
ဆရာႀကီးအား ဤစာတိုေပစျဖင့္ ပူေဇာ္ပါသည္။
Thursday, September 4, 2008
အကၡရာမ်ားရဲ႕ အခင္းအက်င္း
စာမဖတ္
ငတ္လဲငတ္
ေမွာင္လဲေမွာင္…
ဒီကဗ်ာအပိုင္းအစေလး စိတ္ထဲမွာ စြဲေနတယ္။ ငတ္ေနတဲ့အခါမ်ိဳး ေမွာင္ေနတဲ့အခါမ်ိဳးေတြမွာ စာဖတ္ဖို႔ သတိမရ။ မဖတ္ေတာလဲ့ ငတ္လို႔ျပတ္လို႔ ေမွာင္လို႔မိုက္လို႔။ အခုအခ်ိန္ မငတ္ခင္ မေမွာင္ခင္ေလး စာဖတ္ႏိုင္ဖို႔ စာအုပ္ေစ်းပြဲေတာ္မွာ ဖတ္စရာစာအုပ္ သြား႐ွာျဖစ္ခဲ့တယ္။
ေဒလီမွာ ေနတဲ့ႏွစ္ေတြမွာ ၃ႀကိမ္ book fair နဲ႔ ႀကံဳတယ္။ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္။ ဒီႏွစ္ေတာ့ ေမ့ေနတာ။ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ေျပာမွပဲ သတိတရ သြားျဖစ္တယ္။ ရာသီဥတုကလဲ ပူစပ္ပူေလာင္နဲ႔ သြားရမွာ ခပ္ပ်င္းပ်င္း။ ျမန္မာျပည္မွာဆိုရင္ ေတာ္သလင္းလအပူက ခပ္ျပင္းျပင္းပဲ။ အရင္ႏွစ္ေတြကဆို ေဒလီက အပူခ်ိန္ ၄၅ဒီဂရီေလာက္ ႐ွိတာ။ ဒီႏွစ္ေတာ့ ၃၅၀န္းက်င္ပဲ ႐ွိတယ္။ တစ္ႏွစ္တစ္ေခါက္ဆိုေတာ့လဲ သြားသင့္တယ္လို႔ ေတြးၿပီး ေအးေအးေဆးေဆး Metroစီးၿပီး သြားလိုက္တယ္။ အရင္ႏွစ္က book fairလုပ္တဲ့ေနရာအထိ Metro မေရာက္ေသးဘူး။ ဒီႏွစ္ေတာ့ အေတာ္အဆင္ေျပတယ္။ ေက်ာင္းကေန ၁၁ဘူတာ ေျမေအာက္က စီး။ ၄ဘူတာ ေျမေပၚကစီးၿပီး ၁၀မိနစ္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္လိုက္တာနဲ႔ Pragati Maidanဆိုတဲ့ ေနရာကို ေရာက္ေရာ။ ဒီေနရာက ေဒလီမွာ ကုန္စည္ျပပြဲလို ျပပြဲမ်ိဳးေတြ လုပ္တဲ့ေနရာ။ ၀င္းႀကီးထဲမွာ အေဆာက္အဦေတြ အမ်ားႀကီး။ ဒီႏွစ္ book fairက ၁၄ႀကိမ္ေျမာက္။ အေဆာက္အဦ ၅ခုမွာ ခင္းက်င္းျပသထားတယ္။ ၀င္ေၾကးက ႐ူးပီး ၁၀။ ေရသန္႔တစ္ဘူးစာပါပဲ။
စာအုပ္ေတြကေတာ့ အစံုပဲ။ အ႐ြယ္စံုအတြက္ အမ်ိဳးစံုပဲ။ အေရာင္အေသြးကလဲ စံုပါ့။ စာဂ်ပိုးေတြအတြက္ေတာ့ တကယ့္ပြဲေတာ္ႀကီးေပါ့။ စာအုပ္စာေပ လူ႔မိတ္ေဆြတဲ့။ ရန္သူလို႔ေတာ့ မထင္ပါဘူး။ လိုခ်င္တဲ့ စာအုပ္ေတြက ေစ်းႀကီးေနေတာ့ စာအုပ္ကုိ ရန္လုပ္ခ်င္ေနတယ္။
သူတို႔ေလးေတြလဲ ပါတယ္။ ငယ္ငယ္ေလးကထဲက အေငြ႕အသက္ေတြ ရေနေတာ့ ေနာင္တစ္ခ်ိန္ စာေတြ ကဗ်ာေတြ ေရးလို႔ စာေပႏိုဗယ္ဆုေတြ ဘာေတြ မရဘူးမေျပာႏိုင္ဘူးေလ။ သူတိုရဲ႕ အဘိုးနံမည္ကိုက တဂိုးတဲ့။ ဒီကေလးေတြ ဂီတၪၨလီေတာင္ အလြတ္မ်ား ရေနၾကၿပီလားမသိ။
ဒီႏွစ္ေတာ့ စာအုပ္တစ္အုပ္မွ မ၀ယ္ျဖစ္ဘူး။ ငတ္ျပတ္ေနလို႔ စာအုပ္ေတြပဲ ေငးၿပီး ျပန္လာခဲ့တယ္။
Sunday, August 31, 2008
ပထ၀ီထဲက သမိုင္း
၂၀၀၇ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတုန္းက ရာဇၿဂိဳလ္နဲ႔ သာ၀တၳိကို သြားျဖစ္တယ္။ အဲဒီကို ေရာက္ေတာ့ ဖတ္ထားမွတ္ထားသမွ် ပါဠိစာေပေတြထဲက သတိရမိတဲ့ အေၾကာင္းေတြ အမ်ားႀကီး။ ပါဠိစာေပသင္ခါစက ေရးထားတဲ့ ကဗ်ာေတြထဲက တစ္ပုဒ္ကိုေတာ့ မွတ္မွတ္ရရ သတိရမိတယ္။ ေဒ၀ဒတ္အေၾကာင္းပါ။ ဇတ္လမ္းကေတာ့ အားလံုး သိၿပီးသားပါပဲ။
၀ရာႏုဘာ၀သၪၨာတ-၀မၼိေနာပိ ၀ဓတၳိက။
၀သုဓာ ၀ိ၀ဋာ အတၱ-၀ဓာယ ေဒ၀ဒတၱ ေတ။
မဟာက႐ုဏာေတာ္၀တ္႐ံု ဆင္ျမန္းထားေသာ ျမတ္ဗုဒၶကိုမွ
အေသသတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားသည့္ အို…ေဒ၀ဒတ္
သင့္အတြက္ေတာ့
ေျမအျပင္သည္
ကိုယ့္ေသတြင္း ကိုယ္တူးသကဲ့သို႔
ဟင္းလင္းပြင့္ခဲ့ၿပီ…။
ဒီလို စႀကၤာဂါထာေလးေတြကို အၿမဲတမ္း မေရးျဖစ္ဘူး။ တကယ့္ကို အေၾကာင္းညီၫြတ္မွ။ ဒီဂါထာေလးကို ေရးျဖစ္တဲ့ အဓိကအေၾကာင္းကေတာ့ ပါဠိစာလံုးေလး တစ္လံုးကို ေတြ႕မိလို႔ပါ။ “အတၱ၀ဓ”တဲ့။ အတၱ=မိမိကိုယ္။ ၀ဓ=သတ္ျခင္း။ Pali Test Society ပါဠိအဘိဓာန္က self-destructionလို႔ ဖြင့္တယ္။
၀ဓမွာ “၀”အကၡရတစ္လံုးပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီအကၡရာကို အသံုးျပဳၿပီး ဒီဂါထာေလးကို စၿပီး ပံုေဖာ္ရတယ္။ ကိုယ္ေရးခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းမွာ ပါတဲ့ သူကလဲ ေဒ၀ဒတၱ။ ဒီမွာလဲ “၀”အကၡရာတစ္လံုးပါျပန္ေရာ။ နည္းနည္း ႐ုပ္လံုးေပၚလာတာေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ၀ဓတၳိက=သတ္ျဖတ္ဖို႔ လိုလားသူ။ “၀” ၃လံုး ႐ွိသြားေရာ။ ၿပီးေတာ့ ၀သုဓာ=ေျမျပင္။ ၀ိ၀ဋာ=ဟင္းလင္းပြင့္။ “၀” ၅လံုး ျဖစ္သြားၿပီ။ ဒါေတြက ေဒ၀ဒတ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အကၡရာေတြ။
ျမတ္ဗုဒၶနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ စကားရပ္ကေတာ့ တစ္ခုထဲ။ ၀ရာႏုဘာ၀သၪၨာတ၀မၼီ=ထူးျမတ္ေသာ အာႏုေဘာ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခ်ပ္၀တ္တန္ဆာ႐ွိသူ။ ဒါက တိုက္႐ိုက္ ဘာသာျပန္တာ။ “မဟာက႐ုဏာေတာ္၀တ္႐ံုနဲ႔ ျမတ္ဗုဒၶ”ကေတာ့ ဆိုလိုခ်င္တဲ့ အဓိပၸါယ္ပါ။ ဒီေ၀ါဟာရမွာ “၀”အကၡရာ ၃လံုးပါတယ္။
ဒီေတာ့ အားလံုးေပါင္း “၀” ၈လံုး။ ဒီဂါထာ ဖြဲ႕စပ္နည္းအရ “၀” ၈လံုး ပါကိုပါရမယ္။ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ ထားရတယ္။ ဒီလို ဇတ္လမ္းနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာ အကၡရာေတြကို စုစည္းၿပီး ဒီိလို စႀကၤာဂါထာေလးေတြ ေရးျဖစ္ခဲ့တာပါပဲ။ အခုေတာ့ မေရးျဖစ္တာ ၾကာေနၿပီ။ အင္း...အကၡရာေတြလဲ ပထ၀ီ၀င္ျဖစ္ကုန္ၿပီလားမသိ။
Saturday, August 23, 2008
အေပးအယူ
၀ဟေႏၲာ စီ၀ရံ ဘဒၵံ၊
၀ၪၥစိေတၱာ ၀ဓာဇီေ၀ါ။
၀ရသတၱံ ၀ရံ ယာစိ၊
၀ရေဒါေယ၀ ဆဒၵေႏၲာ။
မုဆိုးညစ္ ေသာႏုတၱိဳရ္ သကၤန္းဘန္းျပလို႔ လိုရာေတာင္းဆို…။
ဆုႀကီးပန္ ဆဒၵန္ဆင္မင္း အသက္ႏွင္းအပ္ခဲ့ေလၿပီ…။
ၾကာၿပီ။ ဒီဂါထာေလးကို ေရးခဲ့တာ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီ။ ဘာေၾကာင့္ေရးခဲ့လဲဆိုတာေတာင္ ၀ါးတာတားျဖစ္ေနၿပီ။ အခု ျပန္ဖတ္မိေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို မယံုႏိုင္ေအာင္ျဖစ္မိတယ္။ လိုတာ ရလို႔ ေပ်ာ္ျမဴးေနသလား။ ရတာ မလိုလို႔ ညည္းညဴေနသလား။ တစ္ခုခုေတာ့ တစ္ခုခုပဲ။ ေသခ်ာတာကေတာ့ “ယူကားယူ၏…မရ” ျဖစ္ေနတာပါပဲ။
Thursday, August 21, 2008
ေျခရာလဲေပ်ာက္ ေရလဲေနာက္
ဥမၼဳဇၨေႏၲာ နိမုဇၨေႏၲာ၊
ေသာ ေလာကဓမၼသာဂေရ။
ပႅ၀ေႏၲာ ဂေတာ ေခဒံ၊
ကထံ ပါရံ ဂမိႆတိ။
ေလာကဓံပင္လယ္ထဲ
ျမဳတ္လိုက္ ေပၚလိုက္ ေျမာလိုက္
ပင္ပမ္းလို႔ ႏြမ္းနယ္လို႔
ကမ္းမျမင္ လမ္းမျမင္ၿပီေကာ…။
Thursday, August 14, 2008
အလကၤာငွက္သို႔ အလြမ္းေတး
သစၥာယတနနီဠမွိ၊
သစၥပကၡီ နိလီယတု။
သစၥာဓိပတိနိဒၵိ႒ံ၊
သစၥဂီတံ နိကူဇတု။
သစၥာသိုက္ၿမံဳထဲမွာ
သစၥာငွက္ငယ္ ကြန္းခိုပါေတာ့…။
သစၥာသခင္ ဖြဲ႕သီခဲ့တဲ့
သစၥာေတးကို သီက်ဴးပါေတာ့…။
Wednesday, August 13, 2008
တြင္းနက္
ေလာေက ဇိဃစၦာ ပရမာ၀ ေရာဂါ၊
ကိေစၦန ဘိကၡာပိ ဂေ၀သိတဗၺာ။
အႆာသကာ ေန၀ မယံ အဟုမွာ၊
ပစၦာ ဘ၀ိႆာမ ႏု ပီတိဘကၡာ။
ငတ္မြတ္မႈဟာ တကယ့္ ေရာဂါ၊
အစာေရစာလဲ ႐ွားပါး။
အသက္႐ွဴလဲ အရမ္းၾကပ္။
ပီတိကိုမွ စားရပါ့မလား…။
Monday, August 11, 2008
ၾသ၀ါဒအကၡရာ
ျဗဟၼဏီအကၡရာနဲ႔ ပါဠိဂါထာေလး ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေရးျဖစ္တယ္။ ဂါထာကေတာ့ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ အဆံုးအမပါ။ အသြင္သ႑ာန္အေနနဲ႔ ေခ်ာေမြ႕ေျပျပစ္ၿပီး အႏွစ္သာရအေနနဲ႔ သိမ္ေမြ႕နက္နဲတဲ့ ဒီဂါထာကို ျမတ္ဗုဒၶပံုေတာ္နဲ႔အတူ ေဖာ္က်ဴးခြင့္ရလိုက္တာ မဂၤလာပါပဲဗ်ာ။ ပါဠိဂါထာက ဒီလိုပါ…
သဗၺပါပႆ အကရဏံ၊
ကုသလႆူပသမၸဒါ။
သစိတၱပရိေယာဒါပနံ။
ဧတံ ဗုဒၶါန သာသနံ။
ပံုေတာ္မွာ ဂုဏ္ေတာ္ ေဖာ္က်ဴးဖို႔ အားေပးတဲ့ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ကို ေက်းဇူးတင္ရမွာပဲ။
Friday, August 8, 2008
အ႒ အ႒ အ႒ အ႒
ေယသံ ပန အႏၶကာရသဂၤါမတေလ သစၥာ၀ုဓံ,
ေတသံ အႏုပေမာဒေလာဟိတာနိ အ၀ႆုသႏၲိ,
တထာပိ ေတသံ သႏၲိ၀ါဒါ ေန၀ ၀ိနႆႏၲိ,
ပရိစဇနဇီ၀ိတံ န ပရိဘိဇၨတိ,
အေဟာ ၀တ သူရေမာရာ။
အမိုက္တိုက္စစ္ေျမျပင္မွာ
သူတို႔…
သစၥာလက္နက္ကို စြဲကိုင္လို႔
ေပ်ာ္႐ႊင္ျခင္းေသြးေတြ ခန္းေျခာက္လို႔
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကားေတြေတာ့ မပ်က္သုန္းလို႔
စြန္႔လႊတ္မႈဇီ၀ိန္ မေႂကြပဲ့လို႔
ေအာ္…ရဲရဲနီေဒါင္းတို႔…
Thursday, July 31, 2008
ခလုတ္ထိမွ
၀ရညဴ ေဒ၀ပါေမာေကၡာ၊
၀ၪၥီနံ ေဒ၀ဓီတာနံ။
၀သမၸိ ေန၀ အာပေႏၷာ၊
၀ေႏၵ ဗုဒၶံ ၀သိပၸတၱံ။
မာယာမ်ားသည့္ မာရ္နတ္သမီးပ်ိဳတို႔၏
အလုိဆႏၵကို မလိုက္ေလ်ာခဲ့ေသာ
နတ္တို႔၏ အႀကီးအမွဴးျဖစ္ေသာ
အလို႐ွိတိုင္း ၿပီးျပည့္စံုေသာ
သမၼာသမၺဳဒၶကို
ဦးခိုက္ပါ၏။
ဒီစၾကာဂါထာေလးကို ေရးျဖစ္ခဲ့တာ ၾကာလွပါၿပီ။ မဟာဗုဒၶ၀င္ထဲက အႏွစ္သက္ဆံုး ျဖစ္ေတာ္စဥ္တစ္ခုကို အာ႐ံုယူၿပီး ေရးထားတာ။ အခုအခ်ိန္မွာ ဒါကို သတိျပန္ရလာတဲ့ အေၾကာင္းကလဲ ႐ွိေနတယ္။ ဒုကၡစိတ္နဲ႔ ဒြိဟလူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေရာင္ျခည္ ၀ါးတားတားျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ဘုရားတတဲ့ သေဘာမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ေနလားေတာ့ မသိဘူး။ ပရိတ္ႀကီး ဓဇဂၢသုတ္ထဲက “မေမ၀ တသၼႎ သမေယ အႏုႆေရယ်ာထ”ဆိုတဲ့ ျမတ္ဗုဒၶအလုိေတာ္အတိုင္း ျဖစ္ပါေစလို႔ ဆုေတာင္းရင္း…။
Friday, July 25, 2008
မထုရာမွ ပံုရိပ္လႊာ
ဇမၺဴဒိပ္မွာ ျမတ္ဗုဒၶ ႏွစ္ႀကိမ္ႏွစ္ခါ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့တယ္။ ဘီစီ ၆ရာစုမွာ ပထမအႀကိမ္အေနနဲ႔ ဗုဒၶဂယာမွာ သမၼာသမၺဳဒၶ ပြင့္ထြန္းခဲ့ၿပီး ေအဒီ ၁ရာစုမွာ ဒုတိယအႀကိမ္အေနနဲ႔ မထုရာမွာ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ စတင္ ေပၚေပါက္ခဲ့တာ။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ သံုးႀကိမ္ ပြင့္တယ္လို႔ေတာင္ ေျပာရင္ရတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ လက္႐ွိ ပါကစၥတန္ အေနာက္ေျမာက္ေဒသျဖစ္တဲ့ ဂႏၶာရဟာ မထုရာနဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ပဲ။ အဲဒီက လက္ရာေတြက ဂရိႏြယ္တယ္။ မထုရာကေတာ့ အိႏၵိယ႐ိုးရာဟန္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီေဒသႏွစ္ခုကေတာ့ အျပန္အလွန္ လႊမ္းမိုးသက္ေရာက္မႈေတြ ႐ွိၾကတယ္။
မထုရာၿမိဳ႕ကို ၿမတ္ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ ႂကြေရာက္ေတာ္မူခဲ့ဖူးတယ္။ အဲဒီတုန္းက ၿမိဳ႕နာမည္က မဓုရာတဲ့။ လမ္းၾကမ္းတယ္။ ဖုန္ထူတယ္။ ေခြးဆိုး ေပါတယ္။ ဘီလူးႀကမ္းေတြ ႐ွိတယ္။ ဆြမ္းကြမ္း ႐ွားတယ္လို႔ ျမတ္ဗုဒၶက ဒီၿမိဳ႕ရဲ႕ အျပစ္ေတြကို ေဟာခဲ့ဖူးတယ္။
ဒီၿမိဳ႕ေလးကို ႏွစ္ႀကိမ္ ေရာက္ဖူးတယ္။ အိႏၵိယေရာက္ခါစ ၂၀၀၅ ဇူလိုင္လနဲ႔ ဒီႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတုန္းကရယ္။ ဖာဟီယန္တို႔ ႐ႊင္ဆန္တို႔ကေတာ့ ႏွစ္ ၁၆၀၀ေလာက္ ေစာၿပီး ေရာက္ခဲ့ၾကၿပီးၿပီ။ အဲဒီကို သြားခဲ့တဲ့ အဓိက ရည္႐ြယ္ခ်က္က မထုရာျပတုိက္ကို သြားၾကည့္တာ။ Aniconic ေခတ္ကေန Iconicကာလ အေျပာင္းအလဲ ပုံရိပ္ေတြျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ အေတာ္မ်ားမ်ား စုေဆာင္းထားတဲ့ ျပတိုက္တစ္ခုပါ။ “ဗာတႎသ လကၡဏူေပတာ-သီတာႏုဗ်ၪၨနာဓရာ”ဆိုတဲ့ ဂါထာအပိုင္းအစေလးတစ္ခု ရင္ထဲမွာ စြဲေနတာ ၾကာလွၿပီေပါ့။ လကၡဏာေတာ္ႀကီးငယ္ အသြယ္သြယ္နဲ႔ စံုလင္ျပည့္၀ေတာ္မူတဲ့ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ကိုယ္စား႐ုပ္ပြားေတာ္ကို ဂုဏ္ေတာ္ထံုမႊမ္း ပံုေတာ္မွန္းၿပီး စတင္ဖန္တီးခဲ့သူမ်ားရဲ႕ စြဲလမ္းသက္၀င္ယံုၾကည္ခ်က္အေတြးမွ်င္ေတြကို ေရာ္ရမ္းမွန္းဆရင္း မထုရာၿမိဳ႕ေလးကို ေနာက္တစ္ႀကိမ္ သြားခြင့္ရဖို႔ ေစာင့္ဆိုင္းေနမိတယ္။
Tuesday, July 22, 2008
အကၡရာမဲ့ ေ၀ဒနာ
ယမုနာ ျမစ္ကမ္းနေဘးက
အျဖဴေရာင္ႏြဲ႕ႏြဲ႕ ေတးတစ္ပုဒ္
စာသားမဲ့ေနဆဲ…။
ခရီးထြက္ျဖစ္တယ္။ ခရီးလမ္းက လြမ္းေမာစရာလား…ရင္ေမာစရာလား…မိန္းေမာစရာလား… မက္ေမာစရာလား…ရယ္ေမာစရာလား…ဆိုတာ ေ၀ခြဲလို႔မရႏိုင္ေပမယ့္ ေမာေတာ့ေမာတယ္။
သြားတာက တစ္ေနရာ။ ဒါေပမယ့္ ဆက္စပ္သလိုလို ႐ွိတယ္လို႔ ထင္မိတာနဲ႔ ဒီႏွစ္ေဆာင္းေႏွာင္းပိုင္းတုန္းက သြားျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေနရာေလးကို သတိရမိတယ္။ “တာ့ဂ်္မဟာ” ပါ။ အဲဒီေနရာကို ေရာက္ေတာ့ ဘာေျပာရမွန္း မသိႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ခံစားရတယ္။ အင္း…ေမာေနလို႔လားမသိ။
Saturday, June 28, 2008
အေသာကရဲ႕ အကၡရာမ်ား (ေနာက္ဆက္တြဲ-၄)
စာေရးျခင္းအတတ္ပညာမွာ အစဆိုတာေတာ့ ႐ွိမယ္ထင္တယ္။ ျမသန္းတင့္ရဲ႕ Art of Writingဘာသာျပန္ထဲမွာ အစဆိုတာကို ဒီလို ဖြဲ႕ထားတယ္။“ငယ္ငယ္တုန္းက လွပတဲ့ပစၥည္းတခုကို အျခားတစ္ခုခုက ဖံုးကြယ္ထားတာျမင္ရင္ အဲဒီဖံုးကြယ္ထားတာကို ဖယ္႐ွားပစ္ခ်င္္တဲ့စိတ္မ်ိဳး ေပၚခဲ့တယ္တဲ့။ အဲဒီလို ဖံုးကြယ္ခံထားရတဲ့ အလွအပကို “အက်ဥ္းခ်ခံထားရတဲ့ အလွ”လို႔ သူက ေခၚခဲ့တယ္။ အက်ဥ္းက်ခံထားရတဲ့ အမွန္တရားတစ္ခုကို လြတ္ေျမာက္ေအာင္လုပ္ေပးဖို႔ စိတ္ဆႏၵမ်ိဳးျဖစ္တယ္ဆိုတာကို သူ အဲဒီတုန္းက မသိခဲ့ဘူးတဲ့။”
အင္း…သူေျပာလို႔ပဲ။ ႏို႔မို႔ရင္ စာစေရးတာ ကႀကီးခေကြးကလို႔ ထင္စရာ။ ျဗဟၼဏီအကၡရာ အေရးအဖတ္ သင္ခဲ့ရတာ ၂ႏွစ္ျပည့္ေတာ့မယ္။ ဒီျဗဟၼဏီမွာလဲ က, ခ စတဲ့ အကၡရာေတြပဲ။ အတိတ္က အရိပ္ေလးေတြကို ျပန္လြမ္းေမာမိတယ္။ ငယ္ငယ္တုန္းက ကႀကီးခေကြး ဘယ္သူသင္ေပးခဲ့လဲ မမွတ္မိေတာ့ဘူး။ ကႀကီးခေကြး စေရးတတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အေမေရာ အေဖပါ အနားမွာ မ႐ွိတာေတာ့ အေသအခ်ာ မွတ္မိတယ္။ ကံၾကမၼာဆိုတာ ဆန္းၾကယ္သား။ ႐ွိေစေတာ့။ အခုေတာ့ အေသာကအကၡရာမ်ားနဲ႔ပဲ ႏွစ္ပါးသြားလိုက္ပါအံုးမယ္။
အေသာကအကၡရာမ်ား ၁၇, ၁၈, ၁၉တို႕ကို အေသာကေက်ာက္ေဆာင္စာငယ္လို႔ ေခၚတယ္။ အားလံုးကို ျဗဟၼဏီအကၡရာ, ပရာကရစ္ဘာသာစကား အသံုးျပဳၿပီး ေရးထားတယ္။ အေသာကရဲ႕ အကၡရာမ်ား-၁ရကို Bahapur, Bairat, Ahraura, Rupnath, Gujarra, Sahasram, Maski, Gavimath, Palkigundu, Erragudi, Rajula-Mandgiri, Brahmagiri, Siddapur, Jatinga-Ramesvara,ဆိုတဲ့ ေနရာေတြမွာ ေတြ႕တယ္ (ေနရာေတြကို google mapနဲ႔ ဘေလာ့ဂ္ေအာက္ေျခမွာ ျပထားတယ္)။ ဒီေက်ာက္စာမူဟာ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု နည္းနည္းပါးပါးပဲ ကြာတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေက်ာက္စာေတြက အပ်က္အစီး မ႐ွိဘူး။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ တစ္ပိုင္းတစ္စပဲ က်န္တယ္။ ဒါေပမယ့္ မူတစ္ခုထဲဆိုတာကို တြက္ဆလို႔ရတယ္။ အေသာကရဲ႕ အကၡရာမ်ား-၁၈ကိုေတာ့, Erragudi, Rajula-Mandgiri, Brahmagiri, Siddapur, Jatinga-Ramesvaraေနရာေတြမွာ ေတြ႕တယ္။ Erragudi မွာ ပဓာနေက်ာက္ေဆာင္စာေရာ ေက်ာက္ေဆာင္စာငယ္ေရာ ၂မ်ိဳးလံုး ႐ွိတယ္။ အေသာကရဲ႕ အကၡရာမ်ား-၁၉ကိုေတာ့ Bairatမွာ ေတြ႕တယ္။ ဒီေဒသမွာ ေတြ႕တာ ၂ခု ျဖစ္ေနလို႔ Bairat-Bhabruေက်ာက္စာလို႔ ဒီေက်ာက္စာကို ေခၚၾကတယ္။ အခုေတာ့ ဒီေက်ာက္စာကို Calcutta ၿမိဳ႕က Asiatic Society of Bengalျပတိုက္မွာ သိမ္းထားတယ္။ အေၾကာင္းညီၫြတ္ရင္ ဒီေက်ာက္စာအေၾကာင္းကို ပိုစ့္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ေရးျဖစ္မယ္ထင္တယ္။
Wednesday, June 25, 2008
အေသာကရဲ႕ အကၡရာမ်ား (ေနာက္ဆက္တြဲ-၃)
ဗုဒၶစာေပေတြထဲက ကု႐ုတိုင္း ကမၼာသဓမၼၿမိဳ႕ဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ နယူးေဒလီၿမိဳ႕ အေ႐ွ႕ေတာင္ဘက္ပိုင္းမွာ တည္႐ွိခဲ့တယ္လို႔ အိႏၵိယေ႐ွးေဟာင္းသုေတသနဌာနက အတည္ျပဳထားတယ္။ အဲဒီၿမိဳ႕ငယ္ေလးမွာ ျမတ္ဗုဒၶဟာ အာနၪၨသပၸါယသုတၱန္, မဟာနိဒါနသုတၱန္, မဟာသတိပ႒ာနသုတၱန္, မာဂ႑ိယသုတၱန္, အရိယ၀ါသသုတၱန္, သမၼသသုတၱန္္္ေတြကို ေဟာၾကားခဲ့တယ္။ နာမည္အႀကီးဆံုးကေတာ့ မဟာသတိပ႒ာနသုတၱန္ပါ။ ကု႐ုတိုင္းဟာ ဥတုအဟာရမွ်တၿပီး တိုင္းသူျပည္သားေတြကလဲ စိတ္ခ်မ္းသာ ကိုယ္က်န္းမာလို႔ ဉာဏ္ပညာ ထက္ျမက္ၾကတဲ့အတြက္ သိမ္ေမြ႕နက္နဲလွတဲ့ မဟာသတိပ႒ာနသုတၱန္ႀကီးကို နားလည္သေဘာေပါက္ၾကတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ဗုဒၶစာေပထဲမွာေတာ့ ကမၼာသဓမၼနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေၾကာင္းအရာ အေတာ္ မ်ားမ်ား႐ွိပါတယ္။
ယမုနာျမစ္ကမ္းနံေဘးက ေခတ္သစ္ ေဒလီၿမိဳ႕မွာ အႏၵိယအစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္မႈယႏၲရား တည္႐ွိေနသလို ဘာသာတရားေပါင္းစံု လႊမ္းၿခံဳတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေတြ အေျမာက္အမ်ား သမိုင္းမွတ္တိုင္အျဖစ္ တည္႐ွိေနပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ အေသာကေက်ာက္စာတစ္ခုလဲ ပါတယ္။ ဒီေက်ာက္စာကို အေသာကဟာ ကု႐ုတိုင္း ကမၼာသဓမၼေဒသမွာ ေရးထုိးထားခဲ့တာလို႔ ေ႐ွးေဟာင္းသုေတသနပညာ႐ွင္တို႔က သတ္မွတ္ထားၾကတယ္။ ဒီေက်ာက္စာမူကေတာ့ “အေသာကရဲ႕ အကၡရာမ်ား-၁ရ”ပါ။
ဒီေနရာေလးကို ခဏခဏ ေရာက္တယ္။ ေဒလီၿမိဳ႕က သမိုင္း၀င္ေနရာေတြထဲမွာ ျမန္မာေတြအေနနဲ႔ လြမ္းေမာဖြယ္ရာ အေကာင္းဆံုးေနရာေလးပါ။ ျမတ္ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ ႂကြေရာက္သီတင္းသံုးေတာ္မူခဲ့ၿပီး တရားေဒသနာေတာ္ေတြ ေဟာၾကားသြားခဲ့တဲ့ ေနရာမွာ ၿငိမ္းေအးသိမ္ေမြ႕တဲ့ ဓမၼဓာတ္ေတြ ပ်ံႏွံ႔ေနတယ္ဆိုတာ အေသအခ်ာပါပဲ။ ေနရာေလးက ႐ိုး႐ိုးေလးပဲ။ ေ႐ႊေရာင္ေငြေရာင္ တေျပာင္ေျပာင္နဲ႔ မဟုတ္ဘူး။ လူေနရပ္ကြက္ထဲ ေရာက္ေနေတာ့ တခ်ိန္တုန္းက ဒီေနရာဟာ ေဒသခံေတြရဲ႕ တပိုတပါးသြားတဲ့ေနရာျဖစ္ေနလို႔ (Indianေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အဲဒီကိစၥကို အဆင္ေျပတဲ့ေနရာမွာ ႐ွင္းေလ့႐ွိတယ္။ တစ္ျခားႏိုင္ငံေတြအေၾကာင္းေတာ့ မသိဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ယွဥ္ရင္ေတာ့ သူတို႔က စံပဲ။) ဧည့္သည္ေတြ လာတဲ့အခါ ဗုဒၶါႏုႆတိ, ဓမၼာႏုႆတိ ကမၼ႒ာန္း မစီးျဖန္းႏိုင္ဘဲ ပဋိကူလသညာ ဘာ၀နာပြားမ်ားတဲ့ ေနရာျဖစ္ခဲ့တယ္။ အခုေတာ့ ေ႐ွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈနယ္ေျမ အျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး တံတိုင္းအကာအရံေတြ လုပ္လိုက္ေတာ့မွ အဆင္ေျပသြားတယ္။
ေက်ာက္ေတာင္ကုန္းေလးတစ္ခုေပၚမွာ မာဂဓေဒသသံုး ပရာကရစ္ဘာသာစကားကို ျဗဟၼဏီအကၡရာနဲ႔ ဘီစီ-၃ရာစုေႏွာင္းပိုင္းမွာ ေရးထိုးထားၿပီး ၁၉၆၆မွာ ႐ွာေတြ႕ခဲ့တဲ့ ဒီေက်ာက္စာဟာ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ဖတ္လို႔ မရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မႈန္၀ါးေနပါၿပီ။
“ပကေမ ေဟာတု”
“ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကကုန္ေလာ့…”
ဒီေက်ာက္စာပါ စကားလံုးေလးေတြက မွတ္သားစရာ။ တကယ္ေတာ့ အကၡရာစာလံုးေတြသာ မႈန္၀ါး၀ါးျဖစ္ေနတာပါ။ သေဘာတရားကေတာ့ ထာ၀ရ သစ္လြင္ေျပာင္ေျမာက္ေနဆဲပါပဲ…။
Sunday, June 22, 2008
အေသာကရဲ႕ အကၡရာမ်ား-၁၉
အေသာကေက်ာက္စာေတြထဲမွာ စိတ္၀င္စားစရာ အေကာင္းဆံုး ေက်ာက္စာတစ္ခုလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ ဒီေက်ာက္စာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စာတစ္ေစာင္ ေပတစ္ဖြဲ႕ ေရးထားၾကတာေတြ အမ်ားႀကီး။ ေနာက္မွ အက်ယ္တ၀င့္ ေရးတာေပါ့။ အခုေတာ့ အရင္ ေက်ာက္စာသန္႔သန္႔ပဲ ဖတ္ၾကည့္ပါအံုး။
ပိယဒသိ လာဇာ မာဂေဓ သံဃံ အဘိ၀ါဒနံ အာဟာ။ အပါဗာဓတံ စ ဖာသု၀ဟာလတံ စာ။
၀ိဒိေတ ေ၀ ဘံေတ အာ၀တေက ဟမာ ဗုဓသိ ဓံမသိ သံဃသီ တိ ဂါလေ၀ စ ပသာေဒ စ။ ဧ ေကစိ ဘံေတ
ဘဂ၀တာ ဗုေဓန ဘာသိေတ သေ၀ ေသ သုဘာသိေတ ၀ါ ဧ စု ေခါ ဘံေတ ဟမိယာေယ ဒိေသယာ ေဟ၀ံ သဓံေမ
စိလဌိတီေက ေဟာသတီ တိ အလဟာမိ ဟကံ တံ ၀တေ၀။ ဣမာနိ ဘံေတ ဓံမပလိယာယာနိ ၀ိနယသမုကေသ
အလိယ၀သာနိ အနာဂတဘယာနိ မုနိဂါထာ ေမာေနယသူေတ ဥပတိသပသိေန ဧ စာ လုဃုေလာ-
၀ါေဒ မုသာ၀ါဒံ အဓိဂိစ် ဘဂ၀တာ ဗုေဓန ဘာသိေတ ဧတာနိ ဘံေတ ဓံမပလိယာယာနိ ဣဆာမိ
ကႎတိ ဗဟုေက ဘိခုပါေယ စာ ဘိခုနိေယ စာ အဘိခိနံ သုေနယု စာ ဥပဓာေလေယယု စာ
ေဟ၀ံေမ၀ါ ဥပါသကာ စာ ဥပါသိကာ စာ။ ဧေတန ဘံေတ ဣမံ လိခါပယာမိ အဘိေဟတံ ေမ ဇာနံတူ တိ။
ပိယဒသီမည္ေသာ အေသာကမင္းၾတားႀကီးသည္ မဂဓတိုင္း အတြင္း႐ွိ သံဃာေတာ္မ်ားသို႔ ကပ္ေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ ႐ွိခိုးလ်က္, အနာေရာဂါ ကင္း႐ွင္းစြာ ေနထိုင္သီတင္းသံုးေတာ္မူ ၾကရပါ၏ေလာဟု ေမးေလွ်ာက္ေလၿပီ၊ သံဃာမ်ားက ေရာဂါကင္းေၾကာင္း, ခ်မ္းသာစြာ ေနရၾကေၾကာင္းကို ျပန္ၾကား သိရၿပီးေနာက္, အ႐ွင္ဘုရားတို႔, အကၽြႏုပ္သည္ ဘုရားတရား သံဃာေတာ္ ဤ၃မ်ိဳး၌ အလြန္ၾကည္ညိဳေလးစားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အ႐ွင္ဘုရားမ်ား, ဘုရား႐ွင္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သမွ် တရားေတာ္သည္ အားလံုးပင္ ေကာင္းစြာ ေဟာၾကားထားခ်က္သာ ျဖစ္ပါေပ၏။ အိုအ႐ွင္ေကာင္းမ်ား, ဤတရားေဒသနာေတာ္မ်ားအနက္ သူေတာ့္တရား ႐ွည္လ်ားစြာ တည္တန႔္ႏိုင္ေၾကာင္းျဖစ္၍ အကၽြႏုပ္ တကာေတာ္ ကိုယ္တိုင္လည္း ေက်းဇူးျဖစ္ က်င့္စြမ္းႏိုင္ေလာက္ေသာ တရားေတာ္စုကို ေဟာၾကားေတာ္ၾကပါကုန္။
အို သံဃာေတာ္ အ႐ွင္ျမတ္တို႔, ဘုရား႐ွင္ ႏႈတ္ေတာ္ထြက္ ၀ိနည္းပိဋကတ္ေတာ္၌ အရိယ၀ံသတရားေတာ္, အနာဂတဘယေဒသနာေတာ္, ထိုမွတပါး ေမာေနယ်အက်င့္ကိုျပရာ ေမာေနယ်ပဋိပဒါသုတ္၊ (တနည္း- ရဟန္းအျဖစ္ မုနိမည္ေၾကာင္း ေဟာရာ ဂါထာမ်ားႏွင့္ ေမာေနယ် ပဋိပဒါသုတိ) ဥပတိႆမည္ေသာ အ႐ွင္သာရိပုတၱမေထရ္ျမတ္အား သုစိမုခီပုရိပုိဒ္မ ၾကည္ညိဳေသာ သုစိမုခီသုတ္, သို႔မဟုတ္ ဥပတိႆက ဘုရားအား ၾကည္ညိဳေသာ သမၸသာဒနီယသုတ္ (သို႔မဟုတ္ အ႐ွင္သာရိပုတၱေထရ္၏့ အေမးျဖစ္ေသာ သာရိပုတၱသုတ္) ႏွင့္ မုသာ၀ါဒကို အေၾကာင္းျပဳ၍႕ ေဟာေတာ္မူေသာ ရာဟုေလာ၀ါဒသုတ္, အ႐ွင္ဘုရားတို႔, ဤတရားေတာ္မ်ားကို မည္သို႔အားျဖင့္ ရဟန္းေယာက်ၤား ရဟန္းမိန္းမတို႔ မျပတ္နာယူ ေဆာင္႐ြက္ကုန္အံ့နည္း, ဥပါသကာ, ဥပါသိကာမအေပါင္းတို႔လည္း ထို႔အတူ အဘယ္သို႔ မျပတ္ေဆာင္ယူကုန္မည္နည္းဟု တကာေတာ္ အလိုအာသာ႐ွိပါ၏။ အိုအ႐ွင္ေကာင္းတို႔ ဤတရားေတာ္တို႔ကို အစြဲးျပဳ၍႕ ဤယခုေျပာၾကားေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို ေရးသားေစပါ၏။ ဤသို႔အားျဖင့္ တကာေတာ္၏့ အလိုဆႏၵကို အမ်ားသိျမင္ၾကပါလိမ့္မည္ဟု ေလွ်ာက္ထားေလၿပီ။
(အေသာကမင္းတရားႀကီး၏ အေသာကေက်ာက္စာေတာ္-အ႐ွင္အာဒိစၥ၀ံသ)
ပိယဒသီမင္းႀကီးသည္ မာဂဓတိုင္း၌ သံဃာေတာ္တို႔အား ႐ိုေသစြာ ႐ွိခိုး၍ ေလွ်ာက္ထားသည္မွာ
အသွ်င္တို႔သည္ အေႏွာင့္အ႐ွက္ကင္းသည္ျဖစ္၍ က်န္းမာခ်မ္းသာစြာ ေနၾကရပါ ေစကုန္သတည္း။
တကာေတာ္ မင္းႀကီးသည္ ဖုရား၌၎ တရား၌၎ သံဃာ၌၎ အဘယ္မွ် ႐ိုေသျမတ္ႏိုးၾကည္ညိဳသည္ကို အသွ်င္တို႔ အသိျဖစ္ပါသည္။
အိုအ႐ွင္တို႔ ဖုန္းေတာ္ႀကီးျမတ္ေတာ္မူေသာ ဗုဒၶဖုရားသွ်င္ ေဟာၾကားတာ္မူခဲ့ေသာ တရားေတာ္အေပါင္းတို႔သည္ကား ေကာင္းစြာ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္ခ်ည္းသာျဖစ္၏။ ထိုတရားေတာ္တို႔တြင္ အၾကင္တရားေတာ္တို႔သည္ ေကာင္းျမတ္ေသာ တရားေတာ္ျဖစ္၍ ႐ွည္ၿမဲစြာ တည္ထိုက္သည္ဟု တကာေတာ္ သိျမင္ခဲ့အံ့။ ထိုတရားေတာ္တို႔ကို ေၾကျငာလတံ့။
အိုအသွ်င္တုိ႔ ဤသည္တို႔သည္ကား (ဆိုအပ္ခဲ့ေသာ) တရားေတာ္တို႔၏ အစိတ္အပိုင္း က်မ္းဂန္တို႔ေပတည္း။
၀ိနယသမုကၠံသ၊ အရိယ၀ံသ၊ အနာဂတဘယ၊ မုနိဂါထာ၊ ေမာေနယ်သုတၱ၊ ဥပတိသပသိန၊ ရာဟုေလာ၀ါဒ (မုသာ၀ါဒကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဖုန္းေတာ္ႀကီးျမတ္ေတာ္မူေသာ ဖုရားသွ်င္ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္)။
ထိုတရားက်မ္းဂန္တို႔အား မ်ားစြာေစာ ရဟန္းေတာ္ ဘိကၡဴတို႔သည္၎ ရဟန္းေတာ္မ ဘိကၡဳနီတို႔သည္၎ မျပတ္မလတ္ ၾကားနာ၍ စိတ္၌ မွတ္သားေဆာင္ထားၾကရန္ တကာေတာ္ အလို႐ွိပါ၏ဖုရား။ လူေယာက်ာၤး လူမိန္းမ (ဥပါသကာ၊ ဥပါသိကာ)တို႔သည္လည္း ထိုနည္းတူစြာ ၾကားနာ မွတ္သား ေဆာင္ထားၾကပါေစကုန္သတည္း။
တကာေတာ္၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို အားလံုးသိနားလည္ၾကေစရန္ ဤကဗ်ည္းကို ေရးသားေစ၏။
(အေသာကေက်ာက္စာမ်ား-ဦးဖိုးလတ္)
ပိယဒသီမင္းသည္ မာဂဓတိုင္းသံဃာကို ႐ွိခိုးေလွ်ာက္ၾကား၏။ အနာေရာဂါ မ႐ွိမူ၍ ခ်မ္းသာစြာ ေနရပါေစသတည္း။ အ႐ွင္တို႔ ဘုရား, တရား, သံဃာ၌ ကၽြႏု္ပ္၏ ႐ိုေသျမတ္ႏုိးျခင္းကို အ႐ွင္တုိ႔ သိၾကပါ၏။ အ႐ွင္တု႔ိ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေသာ တရားတို႔သည္ ေကာင္းစြာ ေဟာၾကားထားျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါ၏။ အ႐ွင္တို႔ ထိုတြင္ သူေတာ္ေကာင္းတရား အဓြန္႔႐ွည္ရန္ ေဟာၾကားေသာ တရားအခ်ိဳ႕ကို ကၽြႏု္ပ္ ၫႊန္ၾကားပါမည္။
အ႐ွင္တို႔ ယင္းတရားတို႔မွာ ၀ိနယသမုသက, အရိယ၀ံသ, အနာဂတဘယ, မုနိဂါထာ, ေမာေနယသုတ္, ဥပတိသပသိနႏွင့္ ျမတ္စြာဘုရား မုသာ၀ါဒႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေဟာၾကားေသာ ရာဟုေလာ၀ါဒတို႔ ျဖစ္ပါသည္။ ဤတရားတို႔ကို ကၽြႏု္ပ္ လိုလားပါသည္။
အဘယ္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ မ်ားစြာေသာ ဘိကၡဳ, ဘိကၡဳနီတို႔ မျပတ္နာယူက်င့္ေဆာင္ရန္ႏွင့္ ဤနည္းတူ ဥပါသကာ, ဥပါသိကာတို႔ နာယူက်င့္ေဆာင္ရန္ျဖစ္ပါသည္။ အ႐ွင္တို႔ ကၽြႏု္ပ္၏ အလိုဆႏၵကို သိၾကေစရန္ ယင္းအေၾကာင္းကို ေရးသားေစပါသည္။
(သိရီဓမၼာေသာကမင္းတရားႀကီး၏ ကိုးတိုင္းကိုးဌာန ဗုဒၶဓမၼႏိုင္ငံေတာ္-ဦးေသာ္ဇင္)
His Grace" the King of Magadha addresses the Church with greetings and bids its members prosperity and good health. 'You know, Reverend Sirs, how far extend my respect for and faith in the Buddha, the Sacred Law, and the Church. Whatsoever, Reverend Sirs, has been said by the Venerable Buddha, all of that has been well said. However, Reverend Sirs, if on my own account I may point out (a particular text), I venture to adduce this one: "Thus the Good Law will long endure." Reverend Sirs, these passages of the Law, to wit:
1 The Exaltation of Discipline (Vinaya-samukkase);
2 The Course of Conduct of the Great Saints (Aliyavascini);
3 Fears of what may happen (Andgata-bhaydni);
4 The Song of the Hermit (Muid-ydtka);
5 The Dialogue on the Hermit's Life (Money a- stile);
6 The Questioning of Upatishya (Upatisa-pasine);
7 The Address to Rahula, beginning with the Subject of Falsehood (Ldyhulovdde musdvddam adhigidhya) spoken by the Venerable Buddha these, Reverend
Sirs, I desire that many monks and nuns should frequently hear and meditate; and that likewise the laity, male and female, should do the same. For this reason, Reverend Sirs, I cause this to be written, so that people may know my intentions (abhipretam).'
(Asoka, the Buddhist Emperor of India- V. A. Smith)
His Gracious Majesty, King of Magadha, saluting the Sangha, and wishing them all health and happiness, addresses them as follows: Known is it to you, Reverend Sirs, to what extent is my reverence as well as faith in the Buddha, the Dharma and the Samgha. Whatsoever has been said, Reverend Sirs, by the Lord
Buddha, all that has of course been well said. But of such, what has been selected by me that the True Dharma may be everlasting I may be privileged to state. The following, Reverend Sirs, are the passages of the scripture:
1. The excellent treatise on Moral Discipline (Vinayasamukasa)*
2. The course of conduct followed by the sages modes of ideal life (Aliyavasdni)*
3. Fears of what may come about in future (Andgatabhaydni) dangers threatening the Sahgha and the doctrine.
4. Poem on “Who is a hermit?" (Muni-gatha).
5. Discourse on Quietism (Mauneya-sute).
6. The Questions of Upatisya (Upatisa-pasine).
7. The Sermon to Rahula l beginning with the Sermon on Falsehood, as delivered by the Lord Buddha (Ldghulovdde musdvddam adhigichya).
These sections of the Dharma, Reverend Sirs, I desire that most of the reverend monks and nuns should repeatedly listen to and meditate, and in the same way, the lay-disciples, male as well as female (should act). For this reason, Reverend Sirs, am I causing this to be inscribed that they may know of my intention.
(Asoka-R.K. Mookerji)
The king of Magadha, Piyadassi, greets the Order and wishes it prosperity and freedom from care. You know Sirs, how deep is my respect for and faith in the Buddha, the Dhamma and the Samgha [i.e. the Buddhist creed]. Sirs, whatever was spoken by the Lord Buddha was well spoken. And Sirs, allow me to tell you what I believe contributes to the long survival of the Buddhist Dhamma. These sermons on Dhamma, Sirs—the Excellence of the Discipline, the Linage of the Noble One, the Future Fear, the Verses of the Sage, the Sutra of Silence, the Questions of Upatissa, and the Admonition spoken by the Lord Buddha to Rahula on the subject of flase speech—these sermons on the Dhamma, Sirs, I desire that many monks and nuns should hear frequently and meditate upon, and likewise laymen and laywomen. I am having this engraved Sirs, so that you may know what I desire.
(Asoka and the decline of the Mauryas- Romila Thapar)
King Priyadarsi, of Magadha having saluted the Samgha wishes them good health and happiness and says: “ You know, respected sirs, how firm is my faith and reverence in the Buddha, Dharma and Samgha. Respected Sirs, whatever has been said by the Enlightened Buddha all that has been well said. But, respected sirs, if I may suggest (anything) so that the noble Dharma may thus survive long, I may be given to opportunity to speak. These, respected sirs, the passages of the (holy and ) religious texts; Vinaya Samuksa, Aliya Vamsas, Anagatabhayas, Munigatha, Moneya Suta, Upatisa Pasina and, the sermon preached to Rahula by the Enlightened Buddha regarding ‘flasehood’. These religious texts, respected sirs, I wish the monks and nuns to regularly listen to and concentrate upon. The lay men and women devotees should act similarly. It is for this matter, respected sirs, that I have caused it to be inscribed so that they may know my desire.
(Inscriptions of Asoka- N. P. Rastogi)
King Priyadarsin of Magadha, having sluted the Samgha, wishes them good health and comfortable (bodily) movement. Ye know, Reverend Sirs, how great are my respect and kindliness towords Buddha, Dhamma and Samgha. Whatever, Reverend Sirs, has been said by the Blessed Buddha—all that has been well said. But, Reverend Sirs, if I may point out (anything) in order that the sublime Dhamma may thus endure long. I deem it proper to speak it out. Reverend Sirs, these are the text of Dhamma: (1) Vinaya-samukasa, (2) Aliya-vamsas, (3) Anagatabhayas, (4) Muni-gatha, (5) Moneya suta, (6) Upatisa-pasina, and (7) the Sermon to Rahula delivered by the Blessed Buddha concerning ‘falsehood.’ These texts of Dhamma, Reverend Sirs, I desire the majority of monks and nuns to constantly listen to and meditate upon. They laymen and laywomen (should do) similarly. It is for this reason, Reverend Sirs, that I am causing this to be engraved: in order that they may know my wish.
(Asoka- D.R. Bhandarkar)
Friday, June 20, 2008
အေသာကရဲ႕ အကၡရာမ်ား-၁၈
ေက်ာက္စာေတြ ဖတ္ရတာ ေမာေရာေပါ့။ ဒီတစ္ခါ တိုတို႐ွင္း႐ွင္းေလးပါ။ ဒါေပမယ့္ အသက္႐ွည္ေၾကာင္း နည္းလမ္းေကာင္းေတြပါတယ္။
ေသ ေဟ၀ံ ေဒ၀ါနံပိေယ
အာဟ။ မာတာပိတိသု သုသူသိတ၀ိေယ။ ေဟ၀ေမ၀ ဂ႐ုတြ ျပေဏသု ျဒဟိ်တ၀်ံ။ သစံ
၀တ၀ိယံ။ ေသ ဣေမ ဓံမဂုဏာ ပ၀တိတ၀ိယာ။ ေဟ၀ေမ၀ အံေတ၀ါသိနာ
အာစရိေယ အပစာယိတ၀ိေယ ဉာတိေကသု စ ကုယ(ထာ) ရဟံ ပ၀တိတ၀ိေယ။
ဧသာ ေပါရာဏာ ပကိတီ ဒိဃာ၀ုေသ စ ဧသ ေဟ၀ံ ဧသ ကဋ၀ိေယ။
စပေဍန လိခိတံ လိပိကရေဏ။
ထို႔ေၾကာင့္ မင္းတကာတုိ႔ ေလးစားခ်စ္ၾကည္အပ္ေသာ အေသာကမင္းၾတားႀကီး ဤသို႔ ျပန္ၾကားေတာ္မူေလၿပီ၊ အမိ အဘတို႔ စကားကို နားေထာင္လိုက္နာရာ၏။ ဤအတူပင္ ဆရာသမား, (အသက္အ႐ြယ္ ႀကီးသူတို႔ စကားကို လိုက္နာရာ၏။ အေဆြခင္ပြန္း, ခ်စ္ကၽြမ္း၀င္သူ, ေဆြမ်ိဳးဉာတိတို႔၌၎, ေက်းကၽြန္အေစခံ အမႈလုပ္အထိ၎ ေကာင္းစြာ က်င့္ရာ၏။ သတၱ၀ါတို႔ကို ညႇင္းဆဲးသတ္ျဖတ္ျခင္းကို မျပဳအပ္၊) စကားကို ေျဖာင့္မွန္စြာ ေျပာဆိုအပ္၏၊ ထုိသို႔အားျဖင့္ ဤတရား၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ဤသို႔ လုိက္နာ က်င့္ေဆာင္ရာ၏၊ ဤသို႔လွ်င္ ဆရာသမား အေပၚ၌ တပည့္ေကာင္းသည္ က်ိဳးႏြံစြာ က်င့္ေဆာင္အပ္၏။ ေဆြညာသဂၤဟတို႔ အေပၚ၌လည္း (ေကာင္းစြာ က်င့္ရာ၏၊) ဤသည္ကား ေ႐ွးသူေဟာင္းစဥ္လာ က်င့္ႀကံလိုက္နာေသာ တရားလမ္းတည္း။
(အေသာကမင္းတရားႀကီး၏ အေသာကေက်ာက္စာေတာ္-အ႐ွင္အာဒိစၥ၀ံသ)
နတ္တို႔ခ်စ္ျမတ္ႏိုးေသာ မင္းႀကီး မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ--
မိဖတို႔အား ႐ိုေသက်ိဳးႏြံရာ၏၊ ထိုနည္းတူစြာ သတၱ၀ါတို႔အား ေလးစာေသာ စိတ္ကို ရင့္သန္ေစရာ၏၊ အမွန္ကို ေျပာဆိုရာ၏။ ဤတရားေတာ္၏ ဂုဏ္တို႔ကို ျပန္႔ႏွံ႔ေစရာ၏။
ထိုနည္းတူစြာ တပည့္တို႔သည္ ဆရာတို႔အား ႐ိုေသျမတ္ႏိုးရာ၏။ အေဆြအမ်ိဳးတို႔အားလည္း ေလ်ာက္ပတ္စြာ ျပဳစုရာ၏။
ဤသည္တို႔သည္ကား အသက္ကို ႐ွည္ေစေသာ ေ႐ွးေဟာင္းက်င့္စဥ္ တရားရင္းတို႔ေပတည္။ ဤသို႔ တရားေတာ္႐ွိသည္အတိုင္း က်င့္သံုးရာ၏။ (စာေရး စပဍ ေရးထုိး၏)
(အေသာကေက်ာက္စာမ်ား-ဦးဖိုးလတ္)
ေဒ၀ါနံပိယသည္ ဤသို႔ မိန္႔ဆို၏။ အမိအဖတို႔၌ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ရာ၏။ ဤအတူ သတၱ၀ါတို႔၌ ေလးစားမႈ အၿမဲ ျပဳရာ၏။ အမွန္သစၥာကို ေျပာဆိုရာ၏။ ဤတရားဓမၼဂုဏ္ေက်းဇူးကို ျပန္႔ႏွံ႔ေအာင္ ျပဳရာ၏။ ဤအတူ အေႏၲ၀ါသိကတပည့္သည္ ဆရာသမားကို ႐ိုေသစြာ ဆည္းကပ္ရာ၏။ ေဆြမ်ိဳးဉာတကာႏွင့္ အမ်ိဳးသားတို႔၌ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္စြာ ျပဳက်င့္ရာ၏။ ဤသည္တို႔ကား ေ႐ွးေပါရာဏဓမၼလမ္းေၾကာင္း အသက္႐ွည္ေၾကာင္းတို႔ျဖစ္၍ လိုက္နာက်င့္ေဆာင္ၾကရမည္။ ပဋမည္ေသာ စာေရးသူေရး၏။
(သိရီဓမၼာေသာကမင္းတရားႀကီး၏ ကိုးတိုင္းကိုးဌာန ဗုဒၶဓမၼႏိုင္ငံေတာ္-ဦးေသာ္ဇင္)
Thus saith His Sacred Majesty (Devanaihpiya): ' Father and mother must be hearkened to; similarly, respect for living creatures must be firmly established; truth must be spoken. These are the virtues of the Law which must be practiced. Similarly, the teacher must be reverenced by the pupil, and fitting courtesy must be shown to relations.' This is the ancient nature of things this leads to length of days, and according to this men must act.
Written by Pada the scribe.
(Asoka, the Buddhist Emperor of India- V. A. Smith)
Thus saith again His Sacred Majesty: Father and mother must be properly served; likewise, a respect for all life should be an established principle, truth must be spoken. These religious requisites or virtues must be promoted.
Likewise the preceptor must be reverenced by his pupil and proper treatment should be shown towards relations. This is the traditional rule of conduct, and this makes for long life. Thus should one act. Written by the scribe Chapada.
(Asoka-R.K. Mookerji)
Even thus saith the Beloved of the Gods: “Father and mother must be properly respected; similarly, respect for all living beings should be a definite principle; Truth must be spoken.” These (fundamentals or) virtues of religion should be propagated. Likewise, the preceptor should be revered by the disciples; and relatives should be given due regard. This is the conventional law of conduct and this is long enduring. Hence it should be followed. Inscribed by Pada the scribe.
(Inscriptions of Asoka- N. P. Rastogi)
Even thus saith the Beloved of the gods: “Father and mother shall be hearkened to: Likewise, respect for living creatures shall be made firm. Truth should be spoken.” These are the qualities of Dhamma which ought to be practiced. Likewise, the preceptor shall be reverenced by the pupil; and one should behave onself fittingly towards the blood-relatives. This is primeval nature; and this is long-enduring. Hence it should be acted upon. Written by Pada the scribe.
(Asoka- D.R. Bhandarkar)
Thursday, June 19, 2008
တိသ႒ိမ
ပုေတၱာ စ ရဟဒသဒိေသာ၊
အတိသီတလပုဏၰစႏၵိမာ မာတာ။
ဖုသတိ ပဘာ ရဟဒတေလ၊
တံ တံ အာရဗ ၻ ဘယေမာေကၡာ။
သားက စမ္းေရအိုင္
လျပည့္၀န္းက အေမ
ေရျပင္ေပၚ လေရာင္ျဖာ
ေၾကာက္႐ြံ႕ ျခင္းမွ ကင္းေ၀းေပါ့…။
Tuesday, June 17, 2008
အေသာကရဲ႕ အကၡရာမ်ား-၁ရ
“ႏႈတ္တစ္ရာ စာတစ္လံုး” ဆိုတဲ့စကားက တခါတေလ “စာတစ္လံုး ႏႈတ္တစ္ရာ” ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။
ဘီစီ ၃ရာစုက အေသာကေက်ာက္စာ တစ္လံုးတစ္ပါဒကို ပညာ႐ွင္ေတြ ေ၀ဖန္ေလ့လာသံုးသပ္ၾကတဲ့အခါ မတူညီတဲ့ အယူအဆေလးေတြကို ဘာသာျပန္ေတြ ဖတ္ၾကည့္ရင္ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေက်ာက္စာေတြကို မူတစ္ခုပဲ ႐ွာေတြ႕တယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ ေနရာအႏွ႔႔ံမွာ မူအမ်ိဳးမ်ိဳး ေတြ႕ရတယ္။ ႐ွာမေတြ႕တာေတြလဲ အမ်ားအျပား ႐ွိႏိုင္တာပဲ။ ပဲ့႐ြဲ႕မႈန္၀ါးပ်က္စီးတာေတြလဲ႐ွိေတာ့ မူရင္းေက်ာက္စာေရးထိုးသူရဲ႕ သေဘာထားနဲ႔ ႏွီးေႏွာတိုက္ဆိုင္ဖို႔ ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာ အႀကီးအက်ယ္ ႀကိဳးစားထားရမယ့္သေဘာကို အခုမွ မေတာက္တေခါက္နဲ႔ ေလ့လာမိတဲ့့ သူတစ္ေယာက္ကေတာင္ သေဘာေပါက္မိပါတယ္။ အင္း…ဒီေတာ့ ေ႐ွးက ပညာ႐ွင္ေတြ စိုက္ပ်ိဳးခဲ့လို႔ ျဖစ္ထြန္းလာတဲ့ အသီးအပြင့္ေတြကို စားသံုးရအံုးမွာပါ။ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာေတာ့ ကိုယ္တိုင္ စိုက္ပ်ိဳးခြင့္ ႀကံဳတဲ့အခါ အခြင့္အေရးကို လက္မလႊတ္နဲ႔ေပါ့။
သု၀ံဝဂိရီေတ အယပုတသ မဟာမာတာနံ စ ၀စေနန ဣသိလသိ မဟာမာတာ အာေရာဂိယံ ၀တ၀ိယာ ေဟ၀ံ စ ၀တ၀ိယာ ေဒ၀ါဏံပိေယ အာဏာပယတိ။
အဓိကာနိ အဎါတိယာနိ ၀သာနိ ယ ဟကံ ဥပသေက ေနာ တု ေခါ ဗာဎံ ပကံေတ ဟုသံ ဧကံ သ၀ဆရံ။ သာတိေရေက တု ေခါ သံ၀ဆရံ
ယံ မယာ သံေဃ ဥပယီေတ ဗာဎံ စ ေမ ပကံေတ။ ဣမိနာ စု ကာေလန အမိသာ သမာနာ မုနိသာ ဇံဗုဒီပသိ
မိသာ ေဒေ၀ဟိ။ ပကမသ ဟိ ဣယံ ဖေလ။ ေနာ ဟီယံ သေက် မဟာ ေတၸေန၀ ပါေပါတေ၀။ ကာမံတု ေခါ ခုဒေကနပိ
ပကမမိေဏဏ ၀ိပုေလ သြေဂ သေက် အာရာေဓတေ၀။ ဧတာယဌာယ ဣယံ သာ၀ေဏ သာ၀ါပိေတ
ယထာ ခုဒကာ စ မဟာတၸာ စ ဣမံ ပကေမယု တိ အံတာ စ ေမ ဇာေနယု စိရဌိတီေက စ ဣယံ
ပကေမ ေဟာတု။ ဣယံ စ အေဌ ၀ဎိသိတိ ၀ိပုလံ ပိ စ ၀ဎိသိတိ အ၀ရဓိယာ ဒိယဎိယံ
၀ဎိသိတိ။ ဣယံ စ သာ၀ေဏ သာ၀ါပိေတ ၀်ဳေထန ၂၀၀ ၅၀ ၆
သု၀ဏၰ-ဂိရိၿမိဳ႕၌ တည္ေန၍႕ အ႐ွင္ မင္းၾတား၏ သားေတာ္ စကား, အမတ္ႀကီးတို႔၏ စကားျဖင့္ ဣ(သိ) လ၀သိ အမတ္ႀကီးသည္ မပ်က္မကြက္ လိုက္နာရမည္၊ မင္းတကာတို႔ ခ်စ္ၾကည္ ေလးစားအပ္ေသာ အေသာကမင္းၾတားႀကီး ဤသို႔ မိန္႔ၾကားေတာ္မူၿပီ၊ ငါ မင္းျမတ္သည္ လက္မြန္မဆြ ၂ႏွစ္ခြဲးေက်ာ္ ကာလပတ္လံုး ရတနာ ၃ပါးကို ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ေသာ ဥပါသကာျဖစ္ေသာ္လည္း ၿမဲးစြဲးစြာ ဆည္းကပ္ေသာ ဥပါသကာ တဦးကား မဟုတ္ေသးေခ်၊ တႏွစ္ကို လြန္ေသာအခါ၌ကား ငါ, မင္းျမတ္သည္ သံဃာေတာ္မ်ားထံ ဆည္းကပ္ေလေသာ္, ၎တို႔ထံလည္း ငါမင္းျမတ္သည္ ၿမဲးစြဲးေကာင္းမြန္စြာ ကပ္ေရာက္ေလေသာ္, ဤအခါ၌ကား (ေ႐ွးအခါ) ဤဇမၺဴဒိပ္ကၽြန္း၌ လူမ်ိဳးလူဇတ္ျဖစ္လ်က္ နတ္တို႔ႏွင့္ ႏွီးေႏွာႏိုင္ျခင္းကား ဤလူ႔အျဖစ္က အားထုတ္ျခင္း၏့ အက်ိဳးတည္း၊ ထိုသို႔ေသာ အက်ိဳးကို ႀကီးက်ယ္ ေျမာက္ျမားေသာ လံု႔လျဖင့္သာ ရေရာက္ရန္ စြမ္းႏိုင္ၾကသည္ မဟုတ္ကုန္, ေသးငယ္ႏံုနဲ႔ေသာ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္လည္း ျပန္႔ေျပာ ႀကီးက်ယ္ေသာ ခ်မ္းသာကို ရ၍႕ နတ္ျပည္၌ နစ္ၿခိဳက္ရန္ စြမ္းႏိုင္ကုန္၏၊ ဤအတၳဳပၸတ္တို႔ကို ၾကားသိေတာ္မူရ၏။
ငါမင္းျမတ္ ၾကားသိေတာ္မူရသကဲ့သို႔ (ဤလူ႔ျပည္၌) ငယ္႐ြယ္သူ ျဖစ္ေစ, အိုမင္းသူျဖစ္ေစ ဤနတ္႐ြာ ေရာက္ေၾကာင္းတရားကို အားထုတ္ၾကေစ၊ ထို႔အတိုင္းလည္း ငါ့စကားကို သိနားလည္ၾကေစ၊ ဤနည္းကိုသာ ျပဳလုပ္၍႕, ႐ွည္ျမင့္စြာ အားစိုက္ၾကေစ၊ ယင္းသို႔ အားထုတ္ျခင္းသည္ ထိုအက်ိဳးကို တိုးေစလတၱံ႕၊ ႏွစ္ဆထပိုး တိုးတက္ျပန္႔ပြားေသာ အက်ိဳးကိုလည္း တိုးတက္ ပြားစီးေစလတၱံ႕၊ မခၽြတ္လွ်င္ ၂ဆ ထပိုး တိုးပြားလတၱ႔႔ံ၊ ဤသို႔ေသာ အေၾကာင္းအရာကို ေတာင္တို႔အထက္၌ ေရးသား တည္ထားအပ္၏၊ (၀ါသတဟဓ) အရပ္ ေက်ာက္တိုင္ထက္၌ ေရးသားေစအပ္၏၊ ဤသို႔ေသာ တရား သိမွတ္ေၾကာင္း စာေတာ္ျဖင့္လည္း (ေတြ႕ျမင္ သိနားလည္သမွ် သူတို႔သည္ ျပဳက်င့္ လိုက္နာေစသတည္း၊ ဤမိန္႔ႁမြက္ခ်က္ တရားစာေတာ္ကို ထုတ္ျပန္ၿပီးလွ်င္, ေျပာၾကားေစျခင္း, ေျပာၾကားရန္ အားထုတ္ေစသူ ထား႐ွိေစျခင္း-- ဤႏွစ္မ်ိဳးကို ျပည့္စံုစြာ အၿမဲး အခိုင္ အားထုတ္ ႏိႈးေဆာ္ေစရန္ ၿမဲးစြဲးစြာ ထား႐ွိေစ၏၊ ဤအဓိပၸါယ္ကို ေတာင္ထက္တို႔၌ လည္းေကာင္း ထိုအတူ ေက်ာက္တိုင္တို႔၌လည္းေကာင္း ေရးသားစိုက္ထားေစအပ္၏။……
(အေသာကမင္းတရားႀကီး၏ အေသာကေက်ာက္စာေတာ္-အ႐ွင္အာဒိစၥ၀ံသ)
သု၀ဏၰျပည္႐ွိ အသွ်င္ သားေတာ္ႏွင့္ အမတ္ႀကီးတို႔၏ စကားျဖင့္ ဣသိလျပည္႐ွိ အမတ္ႀကီးတို႔အား က်န္းမာေၾကာင္း ႏႈတ္ဆက္ၿပီးေသာ္ ဤသို႔ မိန္႔ၾကားရာ၏။
နတ္တို႔ခ်စ္ျမတ္ႏိုးေသာ မင္းႀကီး အမိန္႔ ထုတ္ျပန္ေတာ္မူလိုက္သည္မွာ--
ငါသည္ ႏွစ္ႏွစ္ခြဲေက်ာ္မွ် ဥပသကာ ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း တစ္ႏွစ္တာမွ် ေကာင္းစြာ အားမထုတ္ခဲ့ေခ်။ သို႔ရာတြင္ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္က သံဃာေတာ္အား ဆည္းကပ္ၿပီးေသာ္ ေကာင္းစြာ အားထုတ္ခဲ့ေလၿပီ။ ဤမွ်တိုင္ ကာလအတြင္း ဇမၺဴဒီပါကၽြန္း၌ လူတို႔သည္ နတ္တို႔ႏွင့္ ႏွီးေႏွာျခင္း မ႐ွိခဲ့ဖူးေသာ္လည္း ယခု နတ္တို႔ႏွင့္ ႏွီးေႏွာလ်က္႐ွိေခ်ၿပီ။ ဤကား ငါ၏ လံု႔လအက်ိဳးေပတည္း။ ဤအက်ိဳးကို ႀကီးျမင့္သူတို႔သည္သာ ခံစားႏိုင္သည္ မဟုတ္၊ ေသးငယ္သူတို႔ပင္လည္း ႀကိဳးစားအားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ႀကီးက်ယ္ေသာ နတ္ျပည္စည္းစိမ္ကို ခံစားႏိုင္ေခ်၏။
ဤအလို႔ငွာ ဤစာတမ္းကို ထုတ္ျပန္ေတာ္မူသည္။ ေသးငယ္သူတို႔သည္၎၊ ႀကီးျမင့္သူတို႔သည္၎ ဤၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကကုန္ေလာ့။ ငါ၏ႏိုင္ငံအစြန္အပသားတို႔သည္လည္း ဤအေၾကာင္းကို သိၾကပါေစကုန္သတည္း။ ဤသို႔ အားထုတ္ျခင္းသည္လည္း ႐ွည္ျမင့္စြာ တည္ပါေစသတည္း။ ဤလုပ္ငန္းစဥ္သည္လည္း ပြားတိုးလတံ့။ ဖြံ႕ဖြ ႔ံၿဖိဳးၿဖိဳးပင္ ပြားတိုးလတံ့။ ယုတ္ဆြအဆံုး ႏွစ္ဆခြဲမွ်ပင္ ပြားတိုးလတံ့။
ဤျပန္တမ္းကို တိုင္းခမ္းလွည့္လည္စဥ္ ၂၅၆ႀကိမ္တိုင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေလၿပီ။
(အေသာကေက်ာက္စာမ်ား-ဦးဖိုးလတ္)
သု၀ဏၰဂိရိမွ မင္းသားႏွင့္ အမတ္ႀကီးတို႔၏ စကားျဖင့္ ဣသိလျပည္႐ွိ အမတ္ႀကီးတို႔အား က်န္းမာျခင္း သတင္းကို ေမးၿပီး ဤစကားကို ေျပာၾကားၾကေလာ့။
ေဒ၀ါနံ ပိယ မွာၾကားလိုက္၏။ ငါသည္ ၂ႏွစ္ခြဲ အလြန္က တပည့္သာ၀က ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ေကာင္းစြာ ႀကိးစား အားထုတ္ျခင္း မ႐ွိခဲ့။ ၁ႏွစ္ခြဲအလြန္မွ သံဃာကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ၿပီး ငါသည္ ေကာင္းစြာ ႀကိဳးစားအားထုတ္၏။ ဤအတြင္း ဇမၺဴဒီပါကၽြန္းမွာ နတ္တို႔ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ မ႐ွိခဲ့၊ ယခုအခါ ဆက္သြယ္ႏွီးေႏွာေန၏။ ယင္းသည္ ငါ၏ ႀကိဳးစားအားထုတ္ျခင္း အက်ိဳးေက်းဇူးပင္ျဖစ္၏။ ဤအက်ိဳးကို လူႀကီးတို႔သာ ရသည္မဟုတ္၊ လူငယ္သည္လည္း ႀကိဳးစားအားထုတ္လွ်င္ ျပန္႔ေျပာေသာ နတ္စည္းစိမ္ကို ခံစားႏိုင္၏။
ဤအက်ိဳးတရားကို ၾကားသိေစရန္ ဤစကားကို ေျပာၾကားျခင္းျဖစ္၏။ သို႔ေၾကာင့္ လူငယ္ျဖစ္ေစ, လူႀကီးျဖစ္ေစ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကေလာ့၊ ျပည္နီးခ်င္း မင္းတို႔လည္း ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကေလာ့၊ ၾကာ႐ွည္စြာ အားထုတ္ၾကေလာ့၊ သို႔ျဖင့္ ဤအက်ိဳးတရား ႀကီးပြားျပန္႔ေျပာ တိုးတက္လိမ့္မည္။ အယုတ္ဆံုး တဆခြဲမွ် တိုးပြားလိမ့္မည္။ ၂၅၆ႀကိမ္ေျမာက္ တိုင္းခမ္းလွည့္လည္ရာ၌ ဤစကားကို ၾကားသိေစ၏။
(သိရီဓမၼာေသာကမင္းတရားႀကီး၏ ကိုးတိုင္းကိုးဌာန ဗုဒၶဓမၼႏိုင္ငံေတာ္-ဦးေသာ္ဇင္)
'His Sacred Majesty (Devdnanpiya) gives these instructions: “For more than two-and-a-half years I was a lay disciple, without, however, exerting myself strenuously. But a year in fact, more than a year ago I entered the Order, and since then have exerted myself strenuously.
During that time the men in India who had been unassociated with the gods became associated with them. For this is the fruit of exertion. Nor is this to be attained by greatness only, because even by the small man who chooses to exert himself, immense heavenly bliss may be won. For that purpose has this proclamation been proclaimed: ' Let [small] and great exert themselves to this end.'
My neighbors, too, should learn this lesson, and may this lesson long endure! And this purpose will increase-- yea, it will increase vastly, at least half as much again will it increase." And this proclamation was proclaimed by the body of missioners (vyuthena), [to wit], 256 [persons].'
(Asoka, the Buddhist Emperor of India- V. A. Smith)
Under the instructions of the Prince (aryaputra) and Ministers (mahamatras) from Suvarnagiri, the Ministers of Isila are to be wished good health and then addressed as follows: Thus ordains His Sacred Majesty : For more than two years and a half that I had been a lay-disciple (upasaka), I had not exerted myself well. But a year indeed, for more than a year that I visited the Samgha, I exerted myself greatly. Thus during this time the people in Jambudvipa who had remained unassociated with the gods became associated with the gods. Of exertion, indeed, is this the result! But this cannot be attained by the great alone. For the small, too, can attain to a wide heaven of bliss by sustained exertion.
For this purpose has this message been proclaimed that (the small) along with the great may exert themselves in this manner, and that even my frontagers, may know (it), and that this exertion may be of long duration. Nay, it shall increase, shall immensely increase, it shall increase by at least one and a half times. And this message has been caused to be proclaimed 256 times by the king on tour.
(Asoka-R.K. Mookerji)
By order of the prince-viceroy and the mahamatras from Suvanagari, the mahamatras at Isila are to be asked of good health and addressed thus: “The Beloved of the Gods sath: For more than two years and a half that I am lay devotee. I have not exerted much myself for a year; but of course, for more than one year that I have passed in the Samgha, I have exerted myself much.” During this interval, however, people who were not mixed, were caused to be mixed with the Gods throughout Jambudviapa. For, this is the consequence of exertion. This is not possible only for the higher officers to achieve, but of course it is possible for a lower (officer), if he exerts himself, to cause (men) to attain much divine pleasure. This announce has been made for this purpose, in order that the lower and the higher (officers) will exert themselves for this (end), that my neighbors too, may understand this, and that this exertion may live for a long time. And this object will grow, and will grow immensely, will grow (at least) one and half fold. And this has been caused to be heard when there have passed 256 days (of my tour.)
(Inscriptions of Asoka- N. P. Rastogi)
By command of the Prince Viceregent and the Mahamatra from Suvarnagiri the Mahamatra at Isila should be asked: (their) health, and (then) addressed as follows: “The Beloved of the Gods sath: ‘It is more than two years and a half that I am a lay worshipper. I did not exert myself strenuously for one year: but, indeed, more than one year that I have lived with the Samgha, I have exerted myself strenuously. During this period, however, men who were unmixed, were caused to be mixed, with gods throughout Jambudvipa. [R.—During this period gods, who were unmixed, were caused to be mixed (with men), throughout Jambudvipa.] For this is the fruit of exertion. This is possible not only for the superior (official) to achieve, but indeed it is possible for even a subordinate one, if he exerts himself, to cause (people) to attain much heavenly bliss. For this purpose this proclamation has been made; in order that the subordinate ones and the superior ones shall exert themselves to this (end), that my neighbors should know this and that this exertion may long endure. And this object shall grow, indeed shall grow profusely, shall grow (at least) one-and-half fold. And this discourse has been caused to be heard when there had elapsed 256 (years)’.”
(Asoka- D.R. Bhandarkar)
Sunday, June 15, 2008
ေလာကီသား
ပုတၱႆ ဇီ၀ံ စဇိ ဗိမၺိသာေရာ၊
ပုေတၱာ ႏု တာဒိႆ ၀ဓတၳိေကာ ေသာ။
ဗိမၺိသာရသည္ အဇာတသတ္အတြက္ အသက္စြန္႔ခဲ့ၿပီးသားပါ။
ဒီသားက ဒီအေဖ့ကိုမွ အေသသတ္ခ်င္သတဲ့။
Saturday, June 14, 2008
အေသာကရဲ႕ အကၡရာမ်ား (ေနာက္ဆက္တြဲ-၂)
ကလိဂၤဟာ အေသာကသမိုင္းမွာ ထူးျခားတဲ့ ေနရာတစ္ခုပါ။ စစ္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတို႔ရဲ႕ ေမြးဖြားရာေဒသတစ္ခုလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီေဒသမွာ အေသာကဘုရင္ဟာ ေက်ာက္စာ ႏွစ္ခု ေရးထိုးခဲ့တယ္။
အေသာကရဲ႕ အကၡရာမ်ား (၁) ကေန (၁၄) အထိကို Ginar, Kalsi, Yerragudi, Sopara ၊ Shahbazarhi, Mansehra ေဒသေတြမွာ ေရးထိုးထားတာကို ေတြ႕ရေပမယ့္ Dhauliနဲ႔ Jaugada ေဒသႏွစ္ခုမွာေတာ့ (၁) ကေန (၁၀) အထိ, (၁၄), ၿပီးေတာ့ (၁၅)နဲ႔ (၁၆)ကို ေရးထိုးထားတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ (၁၅)နဲ႔ (၁၆)ကို သီးျခားေက်ာက္ေဆာင္စာလို႔ ေခၚၾကတယ္။ ကလိဂၤတိုင္းမွာ ေရးထိုးထားလို႔ ကလိဂၤေက်ာက္စာလို႔လဲ ေခၚၾကေသးတယ္။ မွတ္သားစရာ တစ္ခုက ကလိဂၤတိုင္းထဲမွာ ေရးထိုးထားတဲ့ ေက်ာက္စာေတြမွာ ကလိဂၤစစ္ပြဲအေၾကာင္း ေရးထားတဲ့ (၁၃) မပါတာပါပဲ။ စဥ္းစားစရာေပ့ါေနာ။ ကလိဂၤစစ္ပြဲအေၾကာင္းေတြကို ကလိဂၤတိုင္းမွာ ေက်ာက္စာေရးထိုးခဲ့မယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးအရ မိုက္မဲတဲ့ အျပဳအမူမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ (၁၃)ကို ခ်န္ထားခဲ့တာလို႔ အေသာကသမိုင္း ကၽြမ္းက်င္သူတစ္ခ်ိဳ႕က ဆိုၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ အေသာကဓမၼကို ရာဇဓမၼလို႔ ေခၚၾကတာျဖစ္မယ္။
Kalinga Rock Edict (Dhauli)
ခရီးထြက္ဖို႔ ျပင္ေနတာ အေတာ္ၾကာၿပီ။ ဘယ္မွလဲ မသြားျဖစ္ဘူး။ မသြားႏိုင္တာလဲပါတယ္။ ဒီႏွစ္ေဆာင္းတြင္းေတာ့ စိတ္ကူးထားတယ္။ အိႏၵိယတလႊားက အေသာကရဲ႕ အကၡရာေတြကို လိုက္လံဖတ္႐ႈဖို႔ပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ေက်ာက္စာေတြ ႐ွိတဲ့ေနရာကိုေတာ့ ေရာက္ဖူးၿပီးၿပီ။ နီေပါက “လုမၺိနီ”, အိႏၵိယက “ဗာရာဏသီ”နဲ႔ “ဆန္ခ်ီ”ပါ။ ပါကစၥတန္ကိုေတာ့ ဆရာသမားက သြားခိုင္းတာေတာင္ လံုၿခံဳေရးစိတ္မခ်တာနဲ႔ ေၾကာက္လို႔ မေရာက္ျဖစ္ဘူး။ အဟဲ..Indiana Jonesနဲ႔ေတာ့ နင္လားငါလားေပါ့။ နီးနီးနားနားမွာလဲ အေသာကေက်ာက္စာေတြ ႐ွိပါ့။ ေက်ာက္စာတိုင္ဆိုရင္ အခု ေနတဲ့ေနရာကေန နာရီ၀က္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္သြားရင္ ေရာက္တယ္။ ေက်ာက္ေဆာင္စာ႐ွိတဲ့ ေနရာကိုေတာ့ တစ္နာရီေလာက္ ကားစီးသြားရင္ ေရာက္တယ္။ အဲဒီေက်ာက္စာေတြအေၾကာင္း ေနာက္ပိုစ့္ေတြမွာ ေရးတာေပါ့။
Thursday, June 12, 2008
အေသာကရဲ႕ အကၡရာမ်ား-၁၆
ပိုစ့္မတင္ျဖစ္တာ တစ္လေက်ာ္ေက်ာ္။ ဘာမွေတာ့ မျဖစ္ပါဘူး။ လူတစ္ျခား စိတ္တျခား ျဖစ္ေနတာက လြဲလို႔ေပါ့။ အခုေတာ့ အကၡရာမ်ား ဆက္ပါအံုးမယ္ဗ်ာ။ ေက်ာက္စာဘာသာျပန္ အသစ္တစ္အုပ္ ထပ္ရထားလို႔ ဘာသာျပန္တစ္ခု တိုးထားတယ္။
ေဒ၀ါနံပိေယ ေဟ၀ံ အာဟ။ သမာပါယံ မဟာမတာ လဇ၀စနိက၀တ၀ိယာ။ အံ ကိဆိ ဒခါမိ ဟကံ၊ ကႎတိ၊ ကံ ကမန
ပဋိပါတေယတံ ဒု၀ါလေတ စ အာလေဘဟံ။ ဧသ စ ေမာခိယမတံ ဒု၀ါလ ဧတသ အထသ အံ တုေဖသု အႏုသတိ။ သ၀မုနိ-
သာ ေမ ပဇာ။ အထ ပဇာေယ ဣဆာမိ၊ ကႎတိ၊ ေမ သေ၀ဏာ ဟိတသုေခန ယုေဇယူ အထ ပဇာေယ ဣဆာမိ၊ ကႎတိ၊ ေမ သေ၀န ဟိတသု-
ေခန ယုေဇသု တိ ဟိဒေလာဂိကပါလေလာကိေကန။ ေဟ၀ံေမ၀ ေမ ဣဆ သ၀မုနိေသသု။ သိယာ အံတာနံ အ၀ိဇိတာ-
နံ ကႎ ဆံေဒ သု လာဇာ အေဖသူ တိ။ ဧတကာ ၀ါ ေမ ဣဆ အံေတသု၊ ပါပုေနယု၊ လာဇာ ေဟ၀ံ ဣဆတိ အႏု၀ိဂိန ေဟယု
မမိယာေယ အသြေသယု စ ေမ သုခံေမ၀ စ လေဟယူ မမ ေတ ေနာ(ဒု)ခံ။ ေဟ၀ံ စ ပါပုေနယု ခမိသတိ ေန လာဇာ
ဧ စကိေယ ခမိတေ၀။ မမံ နိမိတံ စ ဓံမစေလယူ တိ ဟိဒေလာဂံ စ ပရေလာဂံ စ အာလာဓေယယု။ ဧတာေယ
စ အဌာေယ ဟကံ တုေဖနိ အႏုသာသာမိ။ အနေန ဧတေကန ဟကံ၊ တုေဖနိ အႏုသာသိတု ဆံဒံ စ ေ၀ဒိ-
တု အာ မမ ဓိတိ ပတႎနာ စ အစလ။ သ ေဟ၀ံ ကဋဳ ကံေမ စလိတ၀ိေယ အသြာသနိယာ စ ေတ၊ ဧန ေတ ပါပုေန-
ယု အထာ ပိတ ေဟ၀ံ ေန လာဇာတိ၊ အထ အတာနံ အႏုကံပတိ၊ ေဟ၀ံ အေဖနိ အႏုကံပတိ၊ အထာ ပဇာ ေဟ-
၀ံ မေယ လာဇိေန။ တုေဖနိ ဟကံ အႏုသာသိတံု ဆံဒံ ေ၀ဒိတု အာ မမ ဓိတိ ပဋႎနာ စာ အစလ၊ သကလာ
ေဒသာယုတိေက ေဟာသာမီ ဧတသိ အထသိ။ အလံ ဟိ တုေဖ အသြာသနာေယ ဟိတသုခါေယ စ ေတသံ ဟိဒ-
ေလာဂိကပါလေလာကိကာေယ။ ေဟ၀ံ စ ကလံတံ သြဂံ စ အာလာဓယိသထ မမ စ အနေနယံ ဓသထ။
တာေယ စ အထာေယ ဣယံ လိပီ လိခိတာ ဟိဒ ဧန မဟာမတာ သသြတံ သမယံ ယုေဇယု အသြာသနာေယ စ
ဓံမစလနာေယ စ အံတာနံ။ ဣယံ စ လိပီ အႏုစာတံုမာသံ ေသာတ၀ိယာ တိေသန အံတလာ ပိ စ ေသာတ၀ိယာ။
ခေန သံတံ ဧေကန ပိ ေသာတ၀ိယ။ ေဟ၀ံ စ ကလံတံ စဃထ သံပဋိပါတယိတေ၀။
ေဒ၀ါနံပိယ မင္းႀကီးသည္ ဤသို႔ မိန္႔ေတာ္မူ၏။ သမာပါၿမိဳ႕႐ွိ အမတ္ႀကီးတို႔အား ေဒ၀ါနံပိယ မင္းႀကီး၏ စကားေတာ္ျဖင့္ ဤသို႔ မိန္႔ၾကားရာ၏။
တစံုတရာအား ငါျမင္၍ အလို႐ွိလွ်င္ ေဆာင္႐ြက္ဖြယ္ လုပ္ငန္းကို ငါစီစဥ္၍ နည္းလမ္းကို ငါ႐ွာႀကံၿပီးေသာ္ အေရးအႀကီးဆံုးဟု ငါထင္ေသာ နည္းလမ္းကို သင္တို႔အား ငါၫႊန္ၾကားခ်က္ျဖစ္ေစ၏။
ခပ္သိမ္းေသာ သူတို႔သည္ ငါ၏ သားသမီးမ်ား ျဖစ္ၾကကုန္၏။ ငါ၏ သားသမီးမ်ားအား ဤေလာကႏွင့္ တမႏြန္ေလာကတို႔၏ စီးပြားခ်မ္းသာအေပါင္းႏွင့္ ငါယွဥ္ေစလိုသည့္နည္းတူ ခပ္သိမ္းေသာ သူတို႔အားလည္း ငါယွဥ္ေစလို၏။
ငါမသိမ္းပိုက္ထားေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ အစြန္အပ၌ ေနသူတို႔သည္ ငါတို႔၏ အေပၚ၌ မင္းႀကီးအသို႔ ဆႏၵထားေတာ္မူသနည္းဟု ေမးၾကကုန္အံ့။ ထိုႏိုင္ငံေတာ္အစြန္အပ၌ ေနသူတို႔အေပၚ၌ ငါ၏ ဆႏၵကား ဤသို႔တည္းဟု ျပန္ၾကားရာ၏။
“မင္းႀကီး အလို႐ွိေတာ္မူသည္မွာ သင္တို႔သည္ မင္းႀကီးအား မေၾကာက္မ႐ြံ႕ပဲ မင္းႀကီးသည္ ငါတို႔၏ ဆင္းရဲကို မေဆာင္၊ ခ်မ္းသာကိုသာ ေဆာင္အံ့ဟု မင္းႀကီးအေပၚ၌ ယံုၾကည္ရန္ျဖစ္၏။”
ဤသို႔လည္း ျပန္ၾကားရာေသး၏။
“မင္းႀကီးသည္ သင္တို႔အေပၚ၌ သည္းခံႏိုင္သေလာက္ သည္းခံအံ့။ သင္တို႔သည္ မင္းႀကီးအား ေထာက္ထားသျဖင့္ တရားကို က်င့္ၿပီးေသာ္ ဤေလာကႏွင့္ တမႏြန္ေလာကတို႔၏ စီးပြားခ်မ္းသာတို႔ကို ခံစားၾကကုန္ေလာ့။”
ဤအလို႔ငွာ သင္တို႔အား ငါၫႊန္ၾကားေပ၏။ ဤသို႔ သင္တို႔အား ၫႊန္ၾကားၿပီးေသာ္ ငါ၏ ဆႏၵေတာ္ႏွင့္ တကြ ငါ၏ အဓိဌာန္ ပဋိဉာဏ္တို႔၏ မယိမ္းမယိုင္ ခိုင္ၿမဲျခင္းကို သင္တို႔အား သိေစၿပီးသျဖင့္ ငါ၏ တာ၀န္ကား ေက်ေလၿပီ။
ႏိုင္ငံေတာ္ အစြန္အပသားတို႔သည္ ႏွစ္သိမ့္ေရာင့္ရဲ၍ ငါ၏ အေပၚ၌ ယံုၾကည္ကိုးစားရန္ သင္တို႔ျပဳမူကာ အမႈကိစၥတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ကုန္ရာ၏။ မည္သို႔ ယံုၾကည္ကိုးစားေစရာ သနည္းဆိုေသာ္ မင္းႀကီးသည္ ငါတို႔၏ အဖသဖြယ္ျဖစ္၏။ မင္းႀကီးသည္ မိမိကိုကို ၾကင္နာသကဲ့သို႔ ငါတို႔အားလည္း ၾကင္နာ၏။ ငါတို႔သည္ မင္းႀကီး၏ သားသမီးမ်ားသဖြယ္သာ ျဖစ္ေခ်၏။
ဤသို႔လွ်င္ သင္တို႔အား ငါၫႊန္ၾကားပိ၏။ ငါ၏ ဆႏၵေတာ္ႏွင့္တကြ ငါ၏အဓိဌာန္ႏွင့္ ပဋိဉာဏ္တို႔၏ မယိမ္းမယိုင္ ခိုင္ၿမဲျခင္းကိုလည္း သိေစပိ၏။ ဤအလို႔ငွာ ေနရာတိုင္း၌ ေဒသဆိုင္ရာ အရာ႐ွိမ်ားကို ငါခန္႔ထားေတာ္မူမည္။ သင္တို႔သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ အစြန္အပသားတို႔၏ ႏွစ္သိမ့္ေရာင့္ရဲမႈ ဤေလာက တမႏြန္ေလာကတို႔၏ စီးပြားခ်မ္းသာမႈတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ေပးစြမ္းႏိုင္၏။ ဤသို႔ေဆာင္႐ြက္ေသာ္ သင္တို႔သည္ နတ္ျပည္ ခ်မ္းသာကို ရ၍ ငါ၌ တင္႐ွိေသာ ၀တၱရားေႂကြးမွလည္း ကင္းၾကကုန္အံ့။
ႏိုင္ငံေတာ္ အစြန္အပသားတို႔သည္ ႏွစ္သိမ့္ေရာင့္ရဲ၍ တရားကို က်င့္ေစျခင္းငွာ ငါ၏ အမတ္ႀကီးတို႔သည္ အခါခပ္သိမ္း အားထုတ္ၾကရန္ ဤကဗ်ည္းကို ေရးေစပိ၏။ ဤကဗ်ည္းအား ေလးလလွ်င္ တႀကိမ္ ၾကားနာရာ၏။ တိသ(ဖုသွ်) နကၡတ္ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ေန႔တို႔ႏွင့္ ၾကားေန႔တို႔၌လည္း အခါအခြင့္ရက တေယာက္တည္းျဖစ္ေစကာ ၾကားနာရာ၏။ ဤသို႔ ျပဳျခင္းျဖင့္ သင္တို႔သည္ ငါ၏ အမိန္႔ကို လိုက္နာေဆာင္႐ြက္ကုန္ရာသတည္း။
(အေသာကေက်ာက္စာမ်ား-ဦးဖိုးလတ္)
ေဒ၀ါနံပိယ မင္းသည္ ဤသို႔ မိန္႔ၾကား၏။ သမာပါၿမိဳ႕ အမတ္ႀကီးတို႔အား မင္း၏ စကားျဖင့္ ေျပာၾကားရမည္။ ငါေတြ႕ျမင္ေသာ အေၾကာင္းအရာတို႔ကို သင္တို႔အား သိေသလို၏။ အသို႔နည္း ငါသည္ ျပဳသင့္ေသာ အမႈကို နည္းလမ္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ စတင္အားထုတ္မည္။ အက်ိဳးေက်းဇူး႐ွိေသာ နည္းလမ္းကို သင္တို႔အား ၫႊန္ၾကားမည္။ ယင္းသည္ အမွန္မုခ် ငါအလို႐ွိေသာ နည္းလမ္းျဖစ္၏။
လူအေပါင္းသည္ ငါ၏ သားသမီးမ်ားျဖစ္၏။ အသို႔နည္း၊ ငါ၏ သားသမီးမ်ားကို ပစၥဳပၸန္ တမလြန္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ စီးပြားခ်မ္းသာကို ယွဥ္ေစလိုသကဲ့သို႔ လူအေပါင္း၌လည္း ငါအလို႐ွိ၏။
ႏိုင္ငံ၏ အပအစြန္အဖ်ား၌ ေနသူမ်ားသည္ ငါတို႔အေပၚ မင္းဘယ္သို႔ အလိုဆႏၵ ႐ွိသနည္းဟူမူ ထို အစြန္အဖ်ား၌ ေနသူမ်ားအေပၚ ငါ၏ အလိုဆႏၵ ဤသို႔တည္းဟု ေျပာၾကားရမည္။ “မင္းအလို႐ွိသည္မွာ သင္တို႔သည္ မင္းအား မေၾကာက္ၾကပဲ မင္းသည္ ငါတို႔ခ်မ္းသာကိုသာ ေဆာင္မည္။ ဆင္းရဲျဖစ္ေစလိမ့္မည္မဟုတ္ဟု မင္းအေပၚ ယံုၾကည္ရန္ ျဖစ္၏”
ထို႔ျပင္လည္း “မင္းသည္ သင္တို႔ အေပၚ သည္းခံႏိုင္သမွ် သည္းခံမည္၊ သင္တို႔သည္ မင္းကို အေၾကာင္းျပဳ၍ တရားက်င့္ၾကၿပီးလွ်င္ ပစၥဳပၸန္ တမလြန္ေလာက၏ စီးပြားခ်မ္းသာကို ခံစားၾကေလာ”ဟု ေျပာၾကားရမည္။
ဤအတြက္ သင္တို႔အား ငါၫႊန္ၾကား၏။ ယင္းသို႔ ၫႊန္ၾကားၿပီးေသာ္ ငါ၏ အလိုဆႏၵႏွင့္ ငါ၏ ပဋိညာဥ္ ၀န္ခံျခင္းတို႔ တည္တ့ံခိုင္ၿမဲျခင္းကို သင္တို႔အား သိေစသျဖင့္ ငါ၏ တာ၀န္ေက်ခဲ့ၿပီ။
ႏိုင္ငံမွ အပအစြန္အဖ်ား၌ ေနသူတို႔သည္ ႏွစ္သိမ့္ေရာင့္ရဲ၍ ငါ၏ အေပၚ ယံုၾကည္ ကိုးစားရန္ သင္တို႔ ျပဳမူၾကလ်က္ အမႈကိစၥတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ၾကရမည္။ “မင္းသည္ ငါတို႔၏ အဖျဖစ္၏။ မင္းသည္ မိမိကိုယ္ကို ျမတ္ႏိုးသကဲ့သို႔ ငါတို႔ကိုလည္း ျမတ္ႏိုး၏။ ငါတို႔သည္ မင္း၏ သားသမီးမ်ား ျဖစ္၏”ဟု ယံုၾကည္ကိုးစားေစရမည္။
ယင္းသို႔လွ်င္ သင္တို႔အား ငါၫႊန္ၾကား၏။ ငါ၏ အလိုဆႏၵႏွင့္ ငါ၏ ပဋိညာဥ္ ခံ၀န္ခ်က္တို႔ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲျခင္းကိုလည္း သိေစ၏။ ဤအတြက္ အရပ္ေဒသအားလံုးမွာ အရာ႐ွိမ်ားကို ငါခန္႔ထားမည္။ သင္တို႔သည္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ အပအစြန္အဖ်ားတို႔၌ ေနသူတို႔၏ ႏွစ္သိမ့္ေရာင့္ရဲမႈႏွင့္ ပစၥဳပၸန္တမလြန္ေလာက၏ စီးပြားခ်မ္းသာတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္၏။ သို႔ျဖင့္ သင္တို႔သည္ နတ္ခ်မ္းသာကို ရ၍ ငါ၏ ေႂကြးၿမီမွလည္း လြတ္ကင္းၾကေပလိမ့္မည္။
ႏိုင္ငံေတာ္မွအပ အစြန္အဖ်ား၌ ေနသူတို႔ ႏွစ္သိမ့္ေရာင့္ရဲ၍ တရားက်င့္ေဆာင္ေစရန္အတြက္ ငါ၏ အမတ္ႀကီးမ်ား အစဥ္ႀကိဳးစား အားထုတ္ၾကရန္ ဤစာကို ေရးေစျခင္းျဖစ္၏။ ဤစာကို ေလးလတႀကိမ္ ၾကားနာၾကရမည္။ ဖုသွ်နကၡတ္ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ေန႔တို႔ႏွင့္ စပ္ၾကားေနတို႔၌လည္း တေယာက္ထည္းျဖစ္ေစ ၾကားနာရမည္။ သို႔ျဖင့္ သင္တို႔သည္ ငါ၏ အလိုဆႏၵျပည့္စံုေစရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကေလာ့။
(သိရီဓမၼာေသာကမင္းတရားႀကီး၏ ကိုးတိုင္းကိုးဌာန ဗုဒၶဓမၼႏိုင္ငံေတာ္-ဦးေသာ္ဇင္)
In the words of His Sacred Majesty the High Officers administering the town are to be addressed as follows: 'Whatsoever my views are I desire them to be acted on in practice and carried into effect by certain means. And in my opinion the chief means for this purpose are my instructions to you, because you have been set over many thousands of living beings that you may gain the affection of good men.
"All men are my children;” and, just as I desire for my children that they may enjoy every kind of prosperity and happiness both in this world and in the next, so also I desire the same for all men. You, however, do not grasp this truth to its full extent. Some individual, perchance, pays heed, but to a part only, not the whole. See then to this, for the principle of government is well established. Again, it happens that some individual incurs imprisonment or torture, and when the result is his imprisonment without due cause, many other people are deeply grieved. In such a case you must desire to do justice. However, with certain natural dispositions success is impossible, to wit, envy, lack of perseverance, harshness, impatience, want of application, laziness, indolence. You must desire that such dispositions be not yours. The root of the whole matter lies in perseverance and patience in applying this principle of government. The indolent man cannot rouse himself to move, yet one must needs move, advance, go on.
In the same way you must see to your duty, and be told to remember: “See to my commands; such and such are the instructions of His Sacred Majesty." Fulfillment of these bears great fruit, non-fulfillment brings great calamity. By those who fail neither heaven nor the royal favor can be won. Ill performance of this duty can never gain my regard, whereas in fulfilling my instructions you will gain heaven and also pay your debt to me. This scripture must be recited every constellation of Tishya day, and in the intervals between the Tishya days, on fit occasions it may be recited even to a single hearer. By such action you must endeavor to fulfill my intentions. For this purpose has this scripture been here inscribed in order that the administrators of the town may strive without ceasing [lit. "all the time "] that the restraint or torture of the townsmen may not take place without due cause. And for this purpose, in accordance with the Law of Piety, I shall send forth in rotation every five years such persons [lit. " a person "] as are of mild and temperate disposition, and regardful of the sanctity of life, who knowing this my purpose will comply with my instructions.
From Ujjain, however, the Prince for this purpose will send out a similar body [of officials], and will not over-pass three years. n the same way from Taxila. When the High Officers aforesaid . . . proceed on transfer in rotation, [then without neglecting their own [ordinary] business, they will attend to this matter also, and thus will carry out the king's instructions.'
(Asoka, the Buddhist Emperor of India- V. A. Smith)
His Sacred Majesty thus says: At Samapa the High Officers entitled to receive the king's messages are to be addressed as follows: Whatsoever I view (as right) I want to see how it can be executed in practice and fulfilled by proper means.
And this is regarded by me as the principal means to this end, viz., to give my instructions to you. All men are as my children; as, on behalf of my own children, I desire that they may be provided with complete welfare and happiness both in this world and the next, the same I desire also for all men. It might occur to the unconquered borderers (to ask): "What does the king desire with regard to us?”
This alone is my desire with regard to the borderers (that) they may understand that the king desires this (that) they should be free from fear of me, but should trust in me; (that) they would receive from me only happiness and not sorrow; that they should further understand (this) that the king will tolerate in them what can be tolerated; that they may be persuaded by me to practice Dharma or morality; (and that) they may gain both this world and the next. And for this purpose am I instructing you, (viz. that) by this do I render myself free from debt (to animate beings), that I instruct you, and make known to you my will, my determination, and promise, not to be shaken. Therefore acting thus, should you perform your duties and assure them that they may understand that "the king is to us even as a father ; (that) he feels for us even as he feels for himself; we are to him as his children.' By instructing you, and making known to you my will, my determination and vow inviolable, I shall have (i.e., post) for this end officers in all provinces. For you have the capacity to produce their confidence, their good and happiness both in this world and the next. Thus doing you will also win heaven and release from your obligations to me (or win me release from my debts). And for this purpose has this edict been inscribed in this place that the High Officers may be all the time at work for the confidence and practice of religion of these frontier peoples. This same edict is also to be proclaimed at the commencement of every quarter of the year on the Tisya day, and also in the intervals between the Tisya days and even to individuals, when an occasion offers. Thus working should you strive towards accomplishment.
(Asoka-R.K. Mookerji)
By order of the Beloved of the Gods; At Tosali the prince and the officers/ at Samapa the officers charged with announcing the royal decrees, are to be ordered thus: Whatever I approve of, that I desire either to achieve by taking action or to obtain by some effective means. This is what I consider the chief method in this matter, and these are my instructions to you. All men are my children and just as I desire for my children that they should obtain welfare and happiness both in this world and the next, the same do I desire for all men. If the unconquered peoples on my borders ask what is my will, they should be made to understand that this is my will with regard to them— ‘the king desires that they should have no trouble on his account, should trust in him, and should have in their dealings with him only happiness and no sorrow. They should understand that the king will forgive them as far as they can be forgiven, and that through him they should follow Dharma and gain this world and the next.’
For this purpose I instruct you, that having done so I may discharge my debt to them, by making known to you my will, my resolve and my firm promise. By these actions, my work will advance, and they will be reassured and will realize that the king is like a father, and that he feels for them as for himself, for they are like his own children to him. My couriers and special officers will be in contact with you, instructing you and making known to you my will, my resolve, and my firm promise. For you are able to give the frontier people confidence, welfare, and happiness in this world and the next. Doing this you will reach heaven and help me discharge my debt to my people.
This inscription has been engraved here for this purpose—that the officers shall act all times attend to the conciliation of the people of the frontiers and to promoting Dhamma among them. This edict is to be proclaimed every four months on the day of the star Tisya; it may optionally be proclaimed from time to time in the interval between Tisya-days, and on occasions may be proclaimed even to a single person. By doing this you will be able to conform to my instruction.
(Asoka and the decline of the Mauryas- Romila Thapar)
By the order of the Gods, the prince-viceroys and the mahamatras stationed at Tosalia and Samapa should be addressed thus: whatever I conceive (with the mind) I wish what? That I may put it into practice. And I consider this to be the chief instrument to this end, namely, instructions to you. All men are my children. As I wish for (my) children that they may be united with all well-being and happiness of this world and the next, similarly I wish it for all people.
It may be (in the mind) of the unconquered bordering kings ‘what is the desire of the king in our respect?’ This much only is my desire in respect to (the people) of the bordering kings, that they may understand (this), (that) the Beloved of the Gods wishes: ‘they should not be afraid of me, they should place confidence in me, (and) they will gain from me happiness not misfortune.’ And they should further know: ‘the emperor will tolerate with us to the extent he can possibly tolerate’; they should follow Dharma for my sake and attain this world and the next. For this purpose do I instruct you, namely, that having given you injunctions and expressed my desire, nay, my vow and oath, may I be free from debt (to them). Thus acting likewise you must do your duty and must inspire them with confidence, so that they might know: ‘the king is fatherly to us: he sympathises with us as he sympathises with himself; we are to the king as his children. So having instructed you and told the desire, my vow and oath, I will become emperor of the universe, for this end; for you are able to inspire them with confidence and (assure) their well-being and happiness of this world and the next. Acting thus you will gain heaven and fulfill your duty to me.
So for this purpose has this edict been inscribed: in order that mahamatras may remain engaged for a long time in creating confidence and establishing the practice of Dharma amongst themselves as well as amongst the bordering kings.
And this edict should be listened to during the Tisya naksatra every four monthly season and, of course, it may be listened to even by an individual on every festive occasion and also without the Tisya (period). By doing so, strive to discharge my instructions.
(Inscriptions of Asoka- N. P. Rastogi)
By command of the Beloved of the gods, the Prince Royal and the Mahamatras at Tosali should be addressed (as follow): whatever I perceive (with the mind), I desire—what—that I may put it into action; and I initiate it through the proper means. And I deem this to be the principal means to this end, namely instructions to you. All men are my offspring. Just as for (my) offspring I desire that they may be united with all welfare and happiness of this world and of the next, precisely do I desire it for all men.
It may be (in the mind) of (the people) the unconquered frontier sovereigns: ‘what is the will of the king in respect of us?’ This much alone is my wish in regard to (the people) of the frontier sovereigns, that they may understand (this), namely, that the beloved of the gods desires: ‘they should be unperturbed towards me, they should trust mine, (and) they would receive from me happiness, not misery.’ And they should further understand: ‘the king will bear with us as far as it is possible to bear,’ (but) they should follow Dhamma for my sake and gain this world and the next. For this end do I instruct you, namely, that having given you instructions and made known my will, nay, my immovable resolve and vow, may I be free from debt (to them)! So acting accordingly, you must discharge your functions and must inspire them with confidence, so that they might understand: ‘the king is to us even as a father; he sympathises with us even as he sympathises with himself; we are to the king even as (his) children.’ So having instructed you and intimated the will, my immovable resolve and vow, I shall become a sovereign over all countries for this object; for you are competent to inspire them with confidence and (ensure) their welfare and happiness of this world and the next. By so doing you will gain heaven and also discharge your debt to me.
And for this purpose has this document been here written: in order that the Mahamatras may be devoted to the eternal rule of conduct for inspiring (the people of) those frontier sovereigns with confidence and ensuring (their) practice of Dhamma. And this document should be heard on the Tishya day every four-monthly season; the Tishya days it may be heard even by one (official). By acting thus, endeavor to fulfill (my instructions).
(Asoka- D.R. Bhandarkar)